مهندسی کامپیوتر یک رشته بسیار گسترده با فرصت‌های شغلی بسیار، هم در علوم کامپیوتر و هم در مهندسی الکترونیک، است. به عنوان یک مهندس کامپیوتر، این فرصت را دارید تا در تمام تخصص‌های این رشته و دیگر رشته‌های مهندسی مشغول به فعالیت شوید.
مهندسان کامپیوتر، اصول مهندسی را با فناوری سیستم‌های کامپیوتری ترکیب می‌کنند تا بتوانند دستگاه‌هایی را به‌وجود آورند که مورد استفاده سازمان‌ها و مردم عادی هستند. به عبارت ساده مهندسان کامپیوتر، نرم افزارها و سخت افزارها کامپیوتری را که ما در زندگی روزمره از آنها استفاده می‌کنیم، به‌وجود می‌آورند. آنها سیستم‌های کامپیوتری و ابزارهای ساخته‌شده در بخش فناوری اطلاعات را طراحی، توسعه و نگهداری می‌کنند. آنها همچنین مسئول اطمینان از عملکرد صحیحِ دستگاه‌ها و نرم افزارها هستند.
در این مقاله، قصد داریم تا شما را بیشتر با این رشته و علم کامپیوتر آشنا کنیم و راه تبدیل شدن به یک مهندس کامپیوتر حرفه‌ای را نشان دهیم.
مهندسی کامپیوتر چیست؟
مهندسی کامپیوتر دانش و مهارتی است که از علوم کامپیوتر، مهندسی برق و فناوری اطلاعات می‌آید. مهندسان کامپیوتر درک جامعی از زبان‌های برنامه نویسی، سیستم‌های کامپیوتری، شبکه‌ها و ابزارهای کاربردی دارند و همین موضوع، آنها را به ستون فقرات صنعت فناوری اطلاعات تبدیل کرده است.
اجزای سخت‌افزاری در مهندسی کامپیوتر شامل نمایشگرها، چاپگرها، جعبه‌های سوئیچ و تسترهای شبکه می‌شود که وظیفه آزمایش، اصلاح و به‌روزرسانی تمام این موارد بر عهده مهندسان کامپیوتر است.
کار و مسئولیت های مهندس کامپیوتر چیست؟
مهندسان کامپیوتر افرادی هستند که مسئولیت طراحی، تست، اجرا و تعمیر سیستم‌های نرم افزاری و سخت افزاری را بر عهده دارند. آنها در کار خود به این اطمینان می‌رسند که سخت افزارهای طراحی‌شده توان پشتیبانی از نیازهای نرم افزاری را دارند یا خیر و اینکه، نرم افزار با سخت افزارِ مرتبط سازگار است. اگرچه هسته اصلی کار مهندسان کامپیوتر نرم افزار و سخت افزار است، اما بسیاری از آنها در زمینه‌های دیگر علم کامپیوتر نیز تخصص دارند. مهندسان سخت‌افزار معمولا با سیستم‌ها و اجزای کامپیوتری، طراحی رایانه‌های شخصی، شبکه‌های کامپیوتری، سرورها و تجهیزات مرتبط کار می‌کنند و در تمام این موارد مهارت دارند. مهندسان نرم افزار برنامه‌هایی را توسعه می‌دهند و اشکالات آنها را برطرف می‌کنند که روی رایانه‌ها و دستگاه‌های همراه مانند تبلت‌ها و تلفن‌های هوشمند اجرا می‌شوند.
به‌صورت کلی، وظایف مهندسان کامپیوتر که در آگهی‌های استخدام مهندس کامپیوتر نیز دیده می‌شوند، به شرح زیر است:
- تحقیق در مورد آخرین پیشرفت‌های فناوری رایانه، استفاده از تاکتیک‌ها و سیستم‌های جدید برای ساخت محصولات جدید و بهبود محصولات قدیمی
- استفاده از زبان‌های برنامه نویسی مانند پایتون، سی پلاس پلاس، جاوا و غیره برای ایجاد، اصلاح و تعمیر نرم افزارها
- آزمایش سیستم‌ها و سخت‌افزارهای فعلی برای تجزیه و تحلیل کارایی و بهره‌وری
- عیب‌یابی خطاها و سیستم‌های دیباگ
- تحقیق، تجزیه و تحلیل، ارزیابی و نظارت بر زیرساخت‌های شبکه برای اطمینان از پیکربندی شبکه‌ها برای بهبود عملکرد
- ارزیابی و ارائه پیشنهاد در مورد عملیات شبکه، سخت افزار، نرم افزار، ارتباطات و سیستم عامل یکپارچه
- نصب، پیکربندی، آزمایش، نگهداری و مدیریت شبکه‌های جدید و ارتقایافته، برنامه‌های کاربردی پایگاه داده، نرم افزارها، سرورها و شبکه‌های قدرتمندِ رایانه شخصی
- طراحی و آزمایش برنامه نویسی شبکه در پشتیبانی از نیازهای خاص کسب‌وکار
- تهیه و نگهداری از مستندات موجود از شبکه
- نظارت بر ترافیک و همچنین ظرفیت شبکه، برای اطمینان از عملکرد بهینه شبکه
تخصص‌های رشته مهندسی کامپیوتر
چه به دنبال انتخاب رشته برای دانشگاه هستید و چه مدرک مهندسی کامپیوتر دارید و می‌خواهید شغل خود برای آینده را انتخاب کنید، در تمام این موارد باید از تمام تخصص‌های این حوزه باخبر شوید. مهندسی کامپیوتر یک رشته دانشگاهی با تخصص‌های متنوع است که هر کدام مجموعه‌ای از مهارت‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فرد را در اختیار شما قرار می‌دهند. آشنایی با این مشاغل، انتخاب مسیر شغلی را برای شما آسان‌تر می‌کند. در ادامه، ۱۱ تخصص مختلف در مهندسی کامپیوتر را نام خواهیم برد و به نکاتی می‌پردازیم که به شما در تصمیم‌گیری درست کمک خواهند کرد.
۱. شبکه
تخصص در شبکه، شامل ساخت و نگهداری روزانه از سیستم‌های شبکه کامپیوتری می‌شود. شبکه‌ها به طور کلی شامل چندین مؤلفه از جمله اکسترانت، اینترانت، شبکه گسترده (WAN) و شبکه محلی (LAN) می‌شوند. اگر خطایی در هر کدام از این موارد وجود داشته باشد، متخصص شبکه مسئول رفع آن است.
برای مشاهده آگهی های استخدام کارشناس شبکه کلیک کنید.
۲. سیستم‌های سخت افزاری
فردی که به عنوان متخصص سیستم‌های سخت افزاری کار می‌کند، در درجه اول بر طراحی و توسعه انواع سیستم‌ها و قطعات سخت افزاری تمرکز دارد؛ سپس می‌توانند قطعاتی مانند پردازنده، مادربرد و سایر وسایل ضروری را بسازند. پس از ساخت این قطعات، مسئول آزمایش روی نمونه‌های اولیه، متخصصان سخت افزار هستند تا مطمئن شوند که این قطعات به‌درستی کار می‌کنند.
برای مشاهده آگهی های استخدام مهندس سخت افزار کلیک کنید.
۳. امنیت
متخصص امنیت، از مهارت‌های خود در مهندسی کامپیوتر برای محافظت از زیرساخت‌های دیجیتال در برابر تهدیدات سایبری استفاده می‌کند. این افراد از انواع سیستم‌ها مانند پایگاه‌های داده، وب‌سایت‌ها و شبکه‌ها محافظت کنند. این متخصصان مسئول ساخت و نگهداری سیستم‌های امنیتی از جمله رسیدگی به هرگونه حمله سایبری هستند.
۴. توسعه وب
کارِ شخصی که در حوزه توسعه وب کار می‌کند، طراحی و نگهداری از وب‌سایت‌ها است. آنها نه تنها روی ظاهر بصری وب‌سایت کار می‌کنند، بلکه بر روی قابلیت‌ها و عملکرد کلی وب‌سایت نیز نظارت دارند. وظیفه‌ی اصلی آنها این است که مطمئن شوند وب‌سایت برای کاربر جذابیت دارد و همچنین کار با آن نیز آسان است.
۵. توسعه نرم افزار
متخصصان توسعه نرم افزار، وظایف متعددی دارند که این وظایف اغلب به واسطه نیاز کارفرما تعیین می‌شوند. کارِ آنها معمولا ساخت سیستم‌های نرم افزاری، طراحی و ساخت برنامه‌های کاربردی برای تلفن همراه و در نهایت مدیریت شبکه در شرکت‌ها است. این متخصصان معمولا درک بالایی از چرخه عمر توسعه نرم افزار و روش‌های مربوطه دارند.
۶. برنامه نویسی
یک برنامه نویس از دانش خود در زبان‌های کامپیوتری برای طراحی و ساخت اپلیکیشن و وب‌سایت استفاده می‌کند. آنها این قابلیت را دارند که برنامه‌هایی متنوع طراحی کنند و بسازند که برخی از آنها جنبه سرگرمی دارند؛ در حالی که برخی دیگر برای اهداف آموزشی یا تجاری استفاده می‌شوند. برنامه نویسان می‌توانند مهارت خود را با یادگیری چندین زبان برنامه نویسی مانند پایتون، جاوا یا HTML بیشتر کنند.
برای مشاهده آگهی های استخدام برنامه نویس کلیک کنید.
۷. توسعه بازی‌های ویدیویی
توسعه دهنده بازی‌های ویدیویی معمولا در تیمی فعالیت می‌کند که کار آنها توسعه بازی‌های ویدیویی است. این تخصص بسته به مهارت‌هایی که فرد دارد، می‌تواند تغییر کند. به عنوان مثال، طراحان منظره، مهندسان صدا، برنامه نویسان انیمیشن یا متخصصان تضمین کیفیت، از جمله تخصص‌های این حوزه هستند. توسعه دهندگان بازی‌های ویدیویی، به‌خوبی روند توسعه بازی و نقش‌های تعریف‌شده در هر بازی را درک می‌کنند.
۸. داده
متخصص داده می‌تواند وظایف مختلفی را حول مدیریت داده‌ها انجام دهد. برخی از آنها مسئول مدیریت پایگاه‌های داده هستند، در حالی که برخی دیگر داده‌ها را بررسی کرده و آنها را برای رسیدن به اطلاعات حیاتی تفسیر می‌کنند. برخی دیگر، از آمار برای انجام تجزیه و تحلیل داده‌ها و پیش بینی در مورد آینده استفاده می‌کنند.
برای مشاهده آگهی های استخدام داشمند داده کلیک کنید.
۹. هوش مصنوعی
فردی متخصص در هوش مصنوعی از برنامه نویسی و مهندسی کامپیوتر برای ساخت ماشین‌هایی استفاده می‌کند که اقدامات انسان را تقلید می‌کنند. این ماشین‌ها می‌توانند جنبه‌ی سرگرم‌کننده داشته باشند، در حالی که برخی ماشین‌ها به کمک انسان‌ها می‌آیند تا در زمان برخی کارها صرفه‌جویی کنند. در این میان، برخی روبات‌ها نیز هستند که مدام به‌روز و کارآمدتر می‌شوند.
۱۰. فناوری اطلاعات
فردی متخصص در فناوری اطلاعات، اغلب با پیاده‌سازی و نگهداری فناوری و سیستم‌های اطلاعاتی سروکار دارد. آنها ممکن است کارهایی برای ایمن‌تر کردن سیستم‌های کامپیوتری انجام دهند و یا عیب‌ها و خطاهای سیستم‌های کامپیوتری را پیدا کنند و در نهایت، به ساخت و نگهداری از برنامه‌های کاربردی، سخت افزارها و نرم افزارها نیز کمک کنند. برخی از متخصصان در فناوری اطلاعات به عنوان پشتیبانی نیز فعالیت می‌کنند، در حالی که برخی دیگر صرفا به‌عنوان مشاور در کنار تیم‌ها هستند.
برای مشاهده آگهی های استخدام مهندس فناوری اطلاعات کلیک کنید.
۱۱. توسعه موبایل
متخصصان توسعه موبایل از مهارت‌های خود در مهندسی کامپیوتر برای توسعه برنامه‌های کاربردی برای تلفن‌های همراه و تبلت‌ها استفاده می‌کنند. آنها به حفظ زیرساخت در برنامه‌های ساخته‌شده کمک می‌کنند و بر عملکرد آنها نیز نظارت دارند. متخصصان توسعه اپلیکیشن در موبایل، به‌طور مداوم برنامه‌ها را به‌روز می‌کنند و به این ترتیب، آنها با جدیدترین نسخه‌های سیستم عامل همگام می‌شوند.
چگونه مهندس کامپیوتر شویم؟
مهندسان کامپیوتر می‌توانند تخصص‌ها و حوزه‌های کاری مختلف را انتخاب کنند. برای ورود به این رشته و دنبال کردن هر کدام از این تخصص‌ها، باید دانش و مهارت‌های مورد نیاز را به‌دست آورید تا بتوانید در این مسیر موفق شوید. در ادامه رایج‌ترین مراحل برای تبدیل شدن به یک مهندس کامپیوتر را عنوان خواهیم کرد:
۱. کسب مدرک لیسانس
برای ارسال رزومه برای اکثر فرصت‌های شغلی کامپیوتر، نیاز به داشتن مدرک لیسانس در علوم کامپیوتر، مهندسی کامپیوتر یا مهندسی نرم افزار است. گاهی اوقات، کسانی که در برنامه نویسی و دیگر مهارت‌های فنی در سطح بالایی قرار دارند، می‌توانند بدون داشتن مدرک در شرکتی استخدام شوند. مهم‌ترین دروسی که معمولا در دوره‌های لیسانس تدریس می‌شوند، عبارت‌اند از:
- سیگنال‌ها و سیستم‌ها
- برنامه‌نویسی وب
- مبانی امنیت اطلاعات
- برنامه‌نویسی پیشرفته
- شبکه‌های کامپیوتری، سیستم‌های عامل
- مبانی رایانش ابری
- طراحی الگوریتم‌‌ها
- طراحی مدارهای واسط
- طراحی سیستم‌های دیجیتال برنامه‌پذیر
- الکترونیک دیجیتال
- طراحی توأم سخت‌افزار و نرم‌افزار
- معماری کامپیوتر
- اصول طراحی کامپایلر
- زبان‌های برنامه‌نویسی
۲. کسب مدرک کارشناسی ارشد
برخی از مهندسین کامپیوتر مشتاقِ ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در علوم کامپیوتر، مهندسی کامپیوتر یا مهندسی نرم‌افزار هستند، تا سریع‌تر در حرفه خود پیشرفت کنند و همچنین برای فرصت‌های شغلی با درآمد بالاتر اقدام کنند. این دوره تنها دو سال طول می‌کشد و حتی می‌توانید در زمان کار و در صورت توافق با سازمان نیز، به ادامه تحصیل بپردازید.
۳. کسب تجربه عملی
تجربه عملی، به شما این امکان را می‌دهد که درک عمیق‌تری از اصول مهندسی کامپیوتر به‌دست آورید و همچنین دانش و توانایی لازم برای کار در تخصص‌های مختلف را به‌دست آورید. در حین تحصیل در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، حتما به گذراندن دوره‌های کارآموزی مهندسی کامپیوتر فکر کنید. در دوره کارآموزی می‌تواند مهارت‌های خود را در این حرفه توسعه دهید و دانش خود را نیز تمرین کنید. علاوه بر این، دوره کارآموزی می‌تواند رزومه شما را پربارتر کند.
پس از دوران دانشگاه نیز، می‌توانید سراغ فرصت‌های شغلی سطح متوسط بروید و تجربه‌ی بیشتری کسب کنید. شما می‌توانید از این تجربیات برای توسعه بیشتر مهارت‌های خود، به کارگیری اصول آموخته‌شده در دانشگاه و استفاده از تکنیک‌ها در حین کار بر روی پروژه‌ها استفاده کنید. در این موقعیت‌های شغلی، این فرصت را دارید تا در کنار افرادی باتجربه در حوزه کامپیوتر و فنی کار کنید و زیر نظر این متخصصان، آموزش ببینید.
۴. کسب گواهینامه‌های حرفه‌ای
پس از کار به عنوان یک مهندس کامپیوتر، می‌توانید برای بهبود مهارت‌های خود و نشان دادن مدارک پیشرفته به کارفرمایان فعلی یا آینده، گواهینامه حرفه‌ای دریافت کنید. این گواهینامه، حتی امکان ارتقای شغلی را نیز برای شما فراهم می‌کنند. کسب گواهینامه، همچنین نشان دهنده تعهد مستمر شما به تعالی در زمینه مهندسی کامپیوتر است.
مهارت‌های مورد نیاز برای شغل مهندسی کامپیوتر
مهارت‌های نرم و سخت، مهم‌ترین عوامل در موفقیت در هر شغلی هستند و این در مورد مهندسی کامپیوتر نیز صدق می‌کند. مهارت‌های نرم مانند برقراری ارتباط و سازگاری و مهارت‌های سخت مانند کدنویسی و امنیت سایبری هستند. مهارت‌هایی که در ادامه نام می‌بریم، چند نمونه از مهارت‌های مهمی هستند که مهندسان کامپیوتر برای موفقیت در رشته خود نیاز دارند:
تطبیق‌پذیری
مهندسان کامپیوتر به تطبیق‌پذیری نیاز دارند، زیرا فناوری دائما در حال بهبود و تغییر است. مهندسان کامپیوتر موفق، انعطاف‌پذیری لازم برای یادگیری و درک فناوری‌های جدید را دارند.
کدنویسی
کدنویسی فرآیندی است که از طریق آن متخصصان فناوری اطلاعات، نرم افزار و اپلیکیشن‌های مختلف را طراحی می‌کنند و می‌سازند. یک مهندس کامپیوتر برای موفقیت در حرفه خود باید کدنویسی را بداند.
برقراری ارتباط
مهندسان کامپیوتر اغلب به صورت تیمی برای توسعه نرم افزار و رفع اشکال کار می‌کنند. علاوه بر این، برخی اوقات نیاز است که مهندسان کامپیوتر برخی نکات را به دیگر اعضای تیم یاد دهند و برای این کار، نیاز به مهارت در برقراری ارتباط دارند.
خلاقیت
به عنوان یک مهندس کامپیوتر، ممکن است لازم باشد در جلسات طوفان فکری با سایر مهندسان برای حل مشکلات و توسعه نرم افزار جدید شرکت کنید. خلاقیت می‌تواند مهارتی مفید برای مهندسان کامپیوتر باشد، زیرا به آنها این اجازه را می‌دهد تا نرم افزارها و برنامه‌ها را بهبود دهند و روش‌ها و الگوهای جایگزین برای کاربردهای مختلف فناوری اطلاعات پیشنهاد کنند.
شبکه‌سازی
مانند بسیاری از مشاغل، مهندسان کامپیوتر نیز نیاز به گسترش دایره اطراف خود از افراد حرفه‌ای دارند، تا بتوانند در کار خود موفق شوند. توانایی ارتباط گرفتن با افراد جدید در موقعیت‌های مختلف، می‌تواند مهارتی ارزشمند برای مهندسان کامپیوتر باشد.
حل مسئله
حل مسئله یکی از مهم‌ترین مهارت‌ها برای تمام مهندسان کامپیوتر است. مهندسان کامپیوتر هنگام کار با یکدیگر برای عیب‌یابی برنامه‌ها یا یافتن اشکالات، به مهارت بالایی در حل مسئله نیاز دارند. توانایی شناسایی مشکل و ارائه راه‌حل‌های متعدد و موثر، برای مهندسان کامپیوتر ضروری است.
تحقیق و پژوهش
برای افزایش دانش در مورد کدنویسی و فناوری اطلاعات، باید بتوانید تحقیق کنید. زمانی که مهندسان کامپیوتر از انجام کاری مطمئن نیستند و به دنبال روشی جایگزین و بهتر هستند، سراغ تحقیق و پژوهش می‌روند و از این مهارت برای یافتن و تفسیر اطلاعات استفاده می‌کنند.
تاب‌آوری
ممکن است در برخی مواقع، پیشنهاد ارائه‌شده از سمت مهندسان کامپیوتر درست عمل نکند. اینجاست که تاب‌آوری وارد بازی می‌شود و به آنها اجازه می‌دهد که پس از یک ناکامی، سراغ ایده‌های جدید بروند.
امنیت سایبری
درک امنیت سایبری برای مهندسان کامپیوتر مهم است، زیرا کار آنها اغلب توسعه برنامه‌ها و نرم‌افزارهایی برای شرکت‌ها و افرادی است که می‌خواهند اطلاعات خود را خصوصی نگه دارند. امنیت یک مهارت تخصصی در کدنویسی است که بسیاری از مهندسان کامپیوتر به آن نیاز دارند.
توسعه نرم افزار
درک چارچوب‌های رایج برای فرآیند توسعه نرم افزار، برای اکثر مهندسان کامپیوتر مهم است. مهندسان کامپیوتر باید ساختارهای توسعه نرم افزار، از ایده‌پردازی تا عیب‌یابی برنامه‌ها، درک کنند.
کمی درباره آینده شغلی مهندسی کامپیوتر بدانید
طبق گزارش‌ها، پیش‌بینی می‌شود حوزه فناوری اطلاعات از جمله مهندسی کامپیوتر بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰ به میزان ۱۳ درصد رشد کند که سریع‌تر از میانگین رشد دیگر مشاغل است. این رقم، بدان معنی است که فرصت استخدام در شرکت‌ها در رشته کامپیوتر و تخصص‌های مختلف آن متوقف نخواهد شد. با توجه به رشد هوش مصنوعی در سال‌های اخیر، شاید بهتر باشد که روی مشاغلی در این حوزه تمرکز کرد که بیشتر با این علم در ارتباط هستند.
سخن پایانی
مهندسی کامپیوتر یکی از رشته‌های محبوب میان دخترها و پسرها در چند سال گذشته بود است و با توجه به اینکه طیف گسترده‌ای از مشاغل را در برمی‌گیرد، به یکی از انتخاب‌های محبوب برای مسیر شغلی نیز تبدیل شده است. در صورتی که به علم کامپیوتر و تخصص‌های مختلف آن مانند برنامه نویسی، هوش مصنوعی و علم داده علاقه‌مند هستید و دوست دارید تا بخشی از تیم فنی در سازمان‌ها باشید، به شما تحصیل در رشته کامپیوتر را پیشنهاد می‌کنیم.
اگر در حوزه مهندسی کامپیوتر فعال هستید و حس می‌کنید که در این مقاله موضوعی را از قلم انداختیم، خوشحال می‌شویم که آنها را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
