فرهنگ سازمانی چیست؟ این سؤالی است که شاید برای بسیاری از کارجویان و کارمندان و حتی کارفرمایان تعریف نشده است و به همین خاطر بسیاری از سازمان‌ها مشکلاتی را در رابطه با آن تجربه می‌کنند. فرهنگ سازمانی را می‌توان به عنوان ارزش‌ها، باورها یا ادراکات مشترک کارکنان در یک سازمان تعریف کرد.
ساخت فرهنگ سازمانی برای هر شرکتی به اندازه تعیین استراتژی کسب و کار مهم است. هر شرکتی فرهنگ منحصر به فرد خود را دارد، فقط بسیاری از آنها نمی‌دانند که این فرهنگ چیست و چه باید باشد. داشتن فرهنگ سازمانی قوی در هر شرکتی، آن را به مکانی عالی برای کار تبدیل می‌کند و به طبع افراد بیشتری خواهان حضور در آن خواهند بود. از طرف دیگر، اگر فرهنگ سازمانی شما ضعیف باشد، برند کارفرمایی شما ضربه خواهد خورد و شما را برای جذب افراد با استعداد دچار مشکل می‌کند. یا در بدترین سناریوها، ممکن است به بدترین عناوین شناخته شوید.
برای مثال گوگل را در نظر بگیرید. چند سال پیش پس از انتشار یادداشتی از یکی از کارمندان این غول فناوری، مبنی بر اینکه زنان در شرکت‌های بزرگ فناوری حضور کم‌رنگی دارند، به حاشیه رفت و بسیار انتقاد شنید. گوگل علاوه بر اخراج این کارمند، خود را متعهد دانست که به سرعت تغییری در روند شرکت به وجود آورد و در به‌کارگیری جنسیت‌ها در کار به تعادل برسد. اما با اینکه این رویه را در پیش گرفت، باز هم خسارت بزرگی را متحمل شد. اوبر نیز چنین مشکلی را تجربه کرد و این مشکل زمانی برای این شرکت به وجود آمد که یکی از کارمندان زن اوبر از آزار و اذیت جنسی خود در این شرکت خبر داد و این صحبت او، تیتر خبرها شد. پس از انتشار این اخبار، مدیر عامل اوبر، تراویس کالانیک برکنار شد و این شرکت با پرونده‌های حقوقی زیادی مواجه شد.
چرا ساخت یک فرهنگ سازمانی قوی مهم است؟
با توجه به توضیحاتی که دادیم، کاملا واضح است که داشتن فرهنگ سازمانی ضعیف و در عین حال سمی می‌تواند وجهه یک شرکت را خدشه‌دار کند. همچنین می‌تواند باعث کاهش بهره‌وری و روحیه کارکنان شود، که این موضوع به خودی خود می‌تواند رشد شرکت را به تاخیر بیندازد و کُند کند. بنابراین، چه یک تیم ۵۰ نفره در شرکت خود داشته باشید و چه تعداد افراد داخل شرکت شما به اندازه انگشتان دست نیز نشود، داشتن و ساخت فرهنگ سازمانی قوی بسیار مهم است. بدون کارکنان شما، کار شما متوقف می‌شود. افراد را در اولویت قرار دهید تا احتمال موفقیت کسب و کار شما بیشتر است.
چگونه یک فرهنگ سازمانی عالی داشته باشیم؟
راه‌های زیادی برای ایجاد فرهنگ سازمانی عالی وجود دارد که می‌تواند به رشد کسب و کار شما کمک کند. در ادامه این راه‌ها را برای شما عنوان خواهیم کرد:
فرهنگ خود را با تعریف ارزش‌های خود تثبیت کنید
ارزش‌ها بر پایه اهداف هر شرکتی بنا می‌شوند و درست همان مواردی هستند که شما بخاطر آنها کسب و کار خود را راه اندازی کردید. ارزش‌ها چیزی است که کسب و کار شما بر آن بنا شده است.
زمانی که یک شرکت در مراحل ابتدایی خود است، فرهنگی که در آن توسعه می‌یابد فرهنگ بنیان‌گذاران خواهد بود. اغلب نگرش «می‌توانم»، ارزش غالب در این شرکت است. استارت‌آپ‌هایی با بودجه خوب و با رشد بالا ممکن است بتوانند زمانی را برای فرهنگ‌سازی صرف کنند، اما به طور کلی، این شکل‌گیری فرهنگ سازمانی در ابتدای هر کسب وکاری به‌طور طبیعی اتفاق می‌افتد و تلاش زیادی نمی‌طلبد. به خاطر داشته باشید که این مربوط به سن یک شرکت است، نه اندازه آن؛ همان‌طور که یک شرکت تکامل می‌یابد، نقش رهبران نیز در آن تغییر می‌کند.
فرهنگ سازمانی شما نتیجه ارزش‌های شما است. بنابراین قبل از انجام هر کار دیگری، باید ارزش‌های شرکت خود را تعیین کنید و این سؤالات را از خود بپرسید:
- هدف کسب و کار چیست؟
- من می‌خواهم کسب و کارم به چه موضوعی شناخته شود؟
- برای کدام ویژگی کارکنان خود ارزش قائل هستیم؟
ارزش‌های خود را به اشتراک بگذارید
حال که ارزش‌های کسب و کار خود را شناسایی کردید، وقت آن رسیده که آن را به دیگر کارکنان انتقال دهید و آنها را معرفی کنید. شناخت ارزش‌های هر کسب و کاری توسط کارمندان تنها زمانی اتفاق می‌افتد، که شما بتوانید آنها را در قالب فرهنگ سازمانی معرفی کنید.
یکی از راه‌های انجام این کار این است که کارمندان خود را برای یک بعد از ظهر دور هم جمع کنید و ارزش‌های خود را به شیوه‌ای جذاب و الهام بخش به اشتراک بگذارید. از آنها دعوت کنید تا در این دورهمی شرکت کنند، به این ترتیب، آنها بیشتر با دیدگاه شما درگیر خواهند شد و اتفاقا می‌توانید فرهنگ سازمانی را به صورت گروهی بسازید.
در ادامه راه در سازمان نیز، باید روز به روز مطمئن شوید که پروژه‌ها و کارهای شرکت با این ارزش‌ها مرتبط و در نهایت همسو با فرهنگ سازمانی هستند. همچنین باید ارزش‌ها و فرهنگ سازمانی را در اولین روز کاری کارمندان جدید، به صورت کامل معرفی کنید.
استخدام را در شرکت خود متناسب با قوی کردن فرهنگ سازمانی انجام دهید
استخدام افراد مناسب راه عالی برای ایجاد یک فرهنگ سازمانی قوی در شرکت‌ها است. در زمان استخدام از هر کارجو می‌پرسید که چه چیزی از شرکت شما برای آنها ارزش محسوب می‌شود و برای چه چیزی ارزش قائل هستند و می‌سنجید که آیا با فرهنگ شما همسو هستند یا خیر. اما این ایده آنقدرها هم که به نظر می‌رسد خوب نیست.
استخدام متناسب با فرهنگ سازمانی می‌تواند محیطی ایجاد کند که همه در آن هم نظر باشند و خب این می‌تواند تیم‌ها را دچار چالش کند. این روش حتی می‌تواند تنوع جنسیتی و طرز فکر در سازمان‌ها را کم کند و ثابت شده است، که این راه می‌تواند به هر سازمانی ضربه وارد کند.
برای رفع این مشکل شما می‌توانید فرهنگ سازمانی را بخشی از روند استخدامی خود قرار دهید و تمام آن نباشد. از متقاضیان بپرسید که چه دستاوردی برای شما خواهند داشت و آیا می‌توانند در این فرهنگ سازمانی کار کنند یا خیر.
در فرهنگ سازمانی شما موفقیت چگونه تعریف شده است؟
روشی که یک کسب و کار موفقیت را تعریف، اندازه‌گیری و برای آن پاداش می‌دهد، باعث می‌شود که فرهنگ سازمانی شکل بگیرد و قوی و ضعیف شود.
با تمام کارمندان خود در مورد روش اندازه‌گیری موفقیت‌ها و پاداش توافق کنید. همچنین به این فکر کنید که تعریف شما از موفقیت چگونه فرهنگ سازمانی شما را تقویت می‌کند.
آیا به کارمندان برای رسیدن به KPI پاداش می‌دهید یا در صورت افزایش درآمد پاداشی برای آنها در نظر گرفته‌اید؟ در مورد رضایت مشتری یا کاهش هزینه چطور؟ هر نوع اندازه‌گیری موفقیت می‌تواند بر نحوه رشد فرهنگ سازمانی شما تأثیر بگذارد.
شفاف باشید
شفافیت به بهبود اعتماد و رضایت کارکنان شما کمک می‌کند. همچنین یک جزء مهم از یک فرهنگ سازمانی قوی است. شفافیت همچنین می‌تواند باعث شود که کارمندان برای رسیدن به اهداف تلاش بیشتری از خود نشان دهند و این یعنی کسب و کار شما زودتر به هدف خود می‌رسد.
اداره یک کسب و کار به هیچ عنوان کار ساده‌ای نیست، بنابراین سعی نکنید نقاط ضعف را پنهان کنید. به جای پنهان کاری می‌توانید، موفقیت‌ها را جشن بگیرید و شکست‌ها را تجزیه و تحلیل کنید، با کارکنان در مورد اینکه کجا اشتباه پیش رفته است و برای بهبود آنها در آینده چه کاری می‌توان انجام داد، مشورت کنید.
در مورد موفقیت‌های خود نیز شفاف باشید. هر گونه تغییر در درآمد، دستاوردهای هیجان انگیز و رشد کسب و کار را با تمام کارمندان خود به اشتراک بگذارید.
فرهنگ سازمانی از بالاترین رتبه در سازمانی هدایت می‌شود
بسیاری از رهبران نمی‌دانند (یا دوست ندارند بپذیرند) که فرهنگ سازمانی و شکل‌گیری آن مسئولیت اصلی آنها است. به همین خاطر، این مقوله همیشه در شرکت آنها رها می‌شود. مدیران و رهبران کسب و کار باید قبول کنند که – چه بخواهند چه نخواهند – فردی تعیین کننده در فرهنگ سازمانی و مسئول نظارت بر نحوه ساخت آن در یک شرکت هستند.
در واقع می‌توان فرهنگ سازمانی را به این شکل نیز تعریف کرد: «چگونه وقتی مدیران در شرکت‌ها حضور ندارند، باید کارها را انجام داد». این امر می‌تواند فرهنگ سازمانی را قوی و کاری کند که در صورت نبود مدیران در شرکت‌ها نیز تمام کارها پیش برورد و نیاز به آنها به حداقل برسد.
همچنین اگر رهبران بتوانند از نظر عاطفی با کارمندان خود ارتباط برقرار کنند، خوب است. روزهایی که مدیران در اتاق دربسته خود می‌نشستند، به پایان رسیده است. کارمندان باید اهمیت مدیران به خودشان را حس کنند.
کاری را که می‌گویید انجام دهید
ایجاد یک فرهنگ قوی در شرکت مربوط به تمرین آن چیزی است که موعظه می‌کنید. ارزش‌های شرکت فقط زمانی ارزش دارند که آنها را در عمل پیاده کنید.
اگر می‌گویید شرکتی هستید که در آن اولویت کارمندان است، این را با سرمایه گذاری روی کارمندان خود نشان دهید. عمل نکردن به وعده‌ها باعث ایجاد یک فرهنگ بی اعتمادی و بی وفایی می‌شود.
به وعده‌های خود عمل کنید و با یک فرهنگ سازمانی قوی و یک تیم شاد، متعهد و با انگیزه به فعالیت خود ادامه دهید و موفقیت را پیش روی خود حس کنید.
