بسیاری از افراد، در مقطعی از زندگی حرفه‌ای خود با مشکلی به نام بیکاری مواجه شده‌اند. برای بسیاری پیدا کردن کار و اقدام برای فرصت شغلی شرکت‌ها، زمان‌بر است و این مدت را مجبور به گذران زندگی بدون هیچ دریافتی‌ای هستند.
بیمه بیکاری یکی از مزایای کارمندان و کارگرانی است که بیکار شده‌اند و نوعی بیمه ارائه شده توسط دولت است که در صورت از دست دادن شغل و واجد شرایط بودن، به فرد بیکار تعلق می‌گیرد.
بیمه بیکاری چیست؟
همان‌طور که از نام این بیمه پیداست، این بیمه به افرادی تعلق می‌گیرد که از کار بیکار شده‌اند و بیکاری آنها به خواست و اراده خودشان نبوده است و در حال حاضر نیز آماده اشتغال و کار هستند. در قانون به این موضوع اشاره شده که هر فردی که به دلایل مختلف از جمله بلایای طبیعی بیکار شود، مشمول دریافت این بیمه می‌شود و می‌توان او را به عنوان بیکار موقت تعریف کرد.
کسانی که یا به طور داوطلبانه شغل خود را ترک کرده‌اند یا به دلیلی منصفانه اخراج شده‌اند، معمولا بیکار موقت به شمار نمی‌آیند و مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری نمی‌شوند. این موضوع و تشخیص نوع بیکار شدن افراد معمولا بر عهده تیمی از کارشناسان اداره کار و سازمان تامین اجتماعی است و این افراد هستند که صلاحیت فرد بیکارشده را برای دریافت مقرری بیکاری بررسی می‌کنند.
بیمه بیکاری چقدر است؟
یکی از مهم‌ترین سوالاتی که در مورد بیمه بیکاری مطرح می‌شود این است که «بیمه بیکاری چقدر است؟». برای پاسخ به این سوال باید سراغ قوانین وزارت کار برویم و ببینیم قوانین درباره مبلغ بیمه بیکاری چه گفته است.
محاسبه بیمه بیکاری بر اساس قوانین تصویب شده، فرمول خاص و مشخصی دارد. طبق قانون، میزان پرداختی بیمه بیکاری ۵۵٪ متوسط دستمزد و یا حقوق فرد بیمه شده است. علاوه بر این، در قانون مشخص شده که این مبلغ نباید از حداقل حقوق و دستمزد تعیین شده فرد کمتر باشد و همچنین برای افراد متاهل به ازای هر یک نفر، ۱۰٪ اضافه می‌شود.
به این ترتیب، با توجه به حداقل حقوق و دستمزد کارمندان در سال ۱۴۰۱ که ۴ میلیون و ۱۷۹ هزار و ۷۵۰ تومان است، مبلغ بیمه بیکاری نباید از این مقدار کمتر باشد. این رقم برای سال ۱۴۰۱ است و هر سال با توجه به میزان حقوق و دستمزدی که تصویب می‌شود، تغییر می‌کند.
اما دریافت مقرری بیمه بیکاری، شرط دیگری نیز دارد. بر اساس قوانین تعیین‌شده، فرد نباید بیشتر از ۸۰٪ حقوق خود دریافت کند. به عنوان مثال، فردی در شغل خود بیشتر از حداقل حقوق و دستمزد دریافت می‌کرده، بنابراین مقرری بیمه بیکاری که این فرد می‌تواند تا ۸۰٪ درصد رقم دریافتی خواهد بود.
بیمه بیکاری شامل حال چه کسانی می‌شود؟
بیمه بیکاری به تمام افراد بیکار تعلق نمی‌گیرد و برای دریافت این مقرری باید شرایط تعیین‌شده در قانون را داشته باشید. به صورت کلی، افرادی که شرایط زیر را دارند مشمول دریافت مقرری بیمه کاری هستند:
- افرادی که بدون اراده خود از کار بیکار شده‌اند.
- افرادی که حداقل ۶ ماه سابقه بیمه تامین اجتماعی دارند.
- افرادی که تابعیت کشورهای دیگر را دارند.
- افرادی که مستمری بگیر و بازنشسته نباشند.
- افرادی که قرارداد یک ساله برای کار دارند.
- افرادی که حق بیمه آنها برای یک سال پرداخت شده باشد.
- صاحبان کسب‌و‌کار و مشاغل آزاد که به صورت اختیاری بیمه نشده باشند.
- فردی که بر اثر حوادثی مانند آتش‌سوزی، سیل و یا زلزله بیکار شده باشد.
- کارگران فصلی که در میانه فصل از کار اخراج شدند.
- سربازی که قبل از سرباز شدن مشغول به کار بوده و بعد از اتمام سربازی، کارفرما از قبول آن خودداری کند.
موارد زیر نیز در میان مشمولان دریافت بیمه بیکاری قرار نمی‌گیرند:
- افراد بازنشسته و از کار افتاده
- افرادی با مشاغل آزاد
- اتباع خارجی
- کسانی که بیمه اختیاری دارند
عواقب گرفتن بیمه بیکاری
یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها در مورد دریافت مقرری بیمه بیکاری، تاثیر آن در سابقه بیمه افراد است. در این مورد باید عنوان کرد که دریافت بیمه بیکاری، عواقبی از لحاظ سابقه بیمه در پی نخواهد داشت و مدت زمان دریافت بیمه بیکاری جزء سابقه بیمه فرد به شمار می‌آید و در صورت اتمام آن، می‌توانید روی مدت زمان دریافت آن برای بازنشستگی حساب کنید.
از جمله مهم‌ترین عواقبی که بیمه بیکاری برای افراد دارد، می‌توان به این موضوع اشاره کرد که صندوق بیمه بیکاری و متولی آن یعنی سازمان تامین اجتماعی در زمان پرداخت بیمه بیکاری موظف به پرداخت عیدی و پاداش به بیمه شده نیست.
شاید بسیاری مهم‌ترین اثر بیمه بیکاری را روی بازنشستگی بدانند. در زیر به یک جنبه‌ی تاثیرگذار بیمه بیکاری در بازنشستگی و عوارض گرفتن بیمه بیکاری برای بازنشستگی خواهیم پرداخت:
- از آنجایی که میزان حقوق بازنشستگیِ افراد بر اساس دو سال آخر اشتغال محاسبه می‌شود و این امکان وجود دارد که مقرری دریافتی افراد برای بیمه بیکاری کمتر از حقوق دوران اشتغال بیمه شده باشد، بنابراین دریافت بیمه بیکاری بر روی حقوق بازنشستگی تاثیر منفی خواهد داشت و ممکن است رقم آن کمتر از حالت معمول باشد.
از این رو، برای اینکه افراد در مورد دریافتی بازنشستگی خود متضرر نشوند، توصیه بسیاری از کارشناسان عدم استفاده از بیمه بیکاری در دو سال آخر اشتغال منتهی به بازنشستگی است. این در مورد افرادی که حقوق دریافتی آنها در زمان اشتغال از حقوق دریافتی بیمه بیکاری بالاتر باشد، بیشتر صدق می‌کند.
باسلام من ۵۵سالمه ۱۲سال سابقه بیمه دارم ولی الان میخوان اخراجم کنن من اگه دوسال بیمه بیکاری بگیرم خوبه یانه
سلام، من۵۸ سال دارم و۲۳ سال سابقه بیمه بازپرداخت ۳ درصد بیکاری هستم،امکان اخراج از کار دارم،برای من اشکال داره که بابیمه بیکاری باز نشسته شوم یانه واینکه آیا مهمه که سربازی وسابقه جبهه داوطلبانه و وظیفه ام رو به سابقه بیمه ام اضافه کنم،یانه.