همچنین گاهی کارفرماها با این دغدغه مواجه‌اند که باید به کارآموز خود حقوق پرداخت کنند یا خیر. اگر شما هم جزء این دو گروهید این مقاله را از دست ندهید. در ادامه به تفاوت بین کارآموزی‌های با حقوق و بدون دستمزد و راه‌های کسب فرصت کارآموزی با حقوق می‌پردازیم. پس با ما همراه باشید.
مزایای کارآموزی چیست؟
متأسفانه در حال حاضر فضای آکادمیک و دانشگاهی ما امکان پرورش نیروی متخصص را ندارد. به این ترتیب فارغ‌التحصیلان ما با دانش نسبی تئوری، باید زمان زیادی را صرف کسب دانش تجربی کنند. اما مگر چقدر زمان برای هر فرد وجود دارد تا بتواند شغل ایده‌آل خود را با توجه به مهارت‌های ایده‌آل‌اش پیدا کند؟ در شرایطی که برای به دست آوردن شغل باید ماراتن داشتن سابقه را پشت سر گذاشت، کارآموزی یک راه میان‌بر است.
افراد در کارآموزی معمولا علاوه بر مهارت‌های شغلی، مهارت‌های ارتباطی را می‌آموزند و علاقه، مهارت و توانایی‌های خودشان را محک می‌زنند. پس امتحان‌کردن و گذراندن یک دوره کارآموزی می‌تواند آوردهای بسیاری برای هرکس داشته باشد. اما در ازای این مزایا پولی هم پرداخت می‌شود؟ حالا همه می‌دانند که پول چرک کف دست نیست و می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل کند؛ پس باید برای این پرسش به دنبال پاسخ مناسب بود.
چه شرکت‌هایی به نیروهای کارآموز حقوق می‌دهند؟
بگذارید در شروع سری به آمارهای جهانی بزنیم. طبق نظرسنجی اخیر از ۲۶۷ کارفرمای مطرح دنیا، متوسط دستمزد ساعتی برای کارآموزان پولی در تابستان ۲۰۲۰، ۲۰.۷۶ دلار بوده است. بیش از نیمی از سازمان‌ها اعلام کردند که به کارآموزان خود در اموری مثل مسکن، سفر و حمل و نقل کمک کردند و به کارآموزان فرصت کسب کار تمام وقت را پیشنهاد دادند.
جاشوا کان، دستیار مدیر تحقیقات و سیاست عمومی NACE می‌گوید: “امروزه کارآموزی منبع اولیه‌ای است که شرکت‌های بزرگ برای استخدام کارکنان تمام وقت خود استفاده می‌کنند.”
طبق نظرسنجی NACE، از ۵۲۸۶ کارآموز در دوره‌های کارآموزی ۲۰۲۰، ۶.۴% پیشنهادات تمام‌وقت را دریافت و پذیرفته‌اند. اما در همین میان ۴۰ درصد از کارآموزان گفتند که هیچ حقوقی دریافت نکرده‌اند. همین موضوع باعث شکاف گسترده‌ای در مزایای کارآموزی می‌شود. این در حالی است که سازمان‌ها و نهادهای مربوطه، از کارفرمایان برای پرداخت حقوق کارورزان حمایت می‌کنند.
با این وجود برخی شرکت‌ها معتقدند که آموزش شخصی که می‌تواند از دانشگاه‌های خوب و معتبر فارغ‌التحصیل شود، ارزش پرداخت مالی دارد. اکثر شرکت‌های Fortune 500 به کارآموزانشان حقوق می‌دهند. در دنیا مشاغلی مانند بانک‌داری، حساب‌داری، تبلیغات، روابط عمومی و فناوری اطلاعات را می‌توان طی دوره‌های کارآموزی با حقوق تجربه کرد. متوسط دستمزد ملی آمریکا برای کارآموزان ۱۲.۸۸ دلار در ساعت است. در ایران خودمان چطور؟
در کشور ما نیز بسته به موقعیت، شغل و نوع شرکت، کارآموزان ممکن است دستمزد دریافت کنند. اما معمولا دوره‌های کارآموزی بدون حقوق، رایج‌ترند. به خصوص زمانی که شما تازه با یک مدرک دانشگاهی فارغ‌التحصیل شده‌اید و هیچ تجربه کاری ندارید. اما موضوع مهم در شروع کارآموزی این است که کارفرما و کارآموز باید در رابطه با درآمد در دوره کارآموزی و بعد از آن با یکدیگر توافق کنند. همچنین باید ارتباط واضحی بین برنامه آموزشی کارآموز و مسئولیت‌های شغلی او وجود داشته باشد. به افراد پیشنهاد می‌شود برای شروع همکاری به عنوان کارآموز حتما راهنمای حقوق و دستمزد را مطالعه کرده و از کارفرما در خصوص شرایط کارآموزی و تعهدات مجموعه اطلاعات کسب کنند.
قانون کار ایران نیز اعلام کرده که یک کارآموز باید از روز اول کاری در لیست بیمه قرار بگیرد و حقوق دریافت کند. اما باید قبول کنیم که بسیاری از شرکت‌ها در حال حاضر مبلغی را برای کارآموزی در نظر نمی‌گیرند. شاید با بررسی تفاوت‌های بین کارآموزی‌های با حقوق و بدون دستمزد بتوان تصمیم بهتری در رابطه با شروع یک دوره کارآموزی گرفت.
تفاوت‌های کارآموزی با حقوق و بدون دستمزد چیست؟
به طور کلی سه تفاوت اصلی بین این دو موقعیت شغلی وجود دارد:
انعطاف‌پذیری: این فاکتور دقیقا در مورد مزایا و معایب حقوق ساعتی نیز صدق می‌کند. وقتی کارآموز بدون حقوق هستید، انعطاف‌پذیری بیشتری در برنامه خود دارید. می‌توانید به کارفرما اطلاع دهید که ساعتی از روز را در آموزشگاه یا کلاس مشغول تحصیل هستید یا در یک شغل پاره‌وقت فعالیت دارید. این درصورتی است که کارآموزان مزدبگیر، ملزم به حضور مدتی معین در محیط کارند که توسط کارفرما تعیین می‌شود.
حجم کاری: معمولا عنوان می‌شود که کارآموزان بدون حقوق باید مسئولیت‌های شغلی داشته باشند که به وضوح با برنامه تحصیلی آن‌ها مرتبط است. حجم کاری کارآموزان بدون حقوق پایین‌تر است و این در صورتی است که گاهی از کارآموزان مزدبگیر انتظار می‌رود، حتی برای دفتر و مدیریت، قهوه یا چای آماده کنند.
آینده: هر دو نوع کارآموزی با دستمزد و بدون دستمزد، در آینده شغلی مزایایی دارند. اما طی کارآموزی‌های با دستمزد که در آن شما در تمام ساعات در محیط کار حضور دارید، امکان این وجود دارد که در تیررس نگاه مدیران و همکاران باشید. همین موضوع باعث شناخت بیشتر شما و دریافت پیشنهادهای کاری خوب برایتان خواهد شد.
انتخاب با شماست. کدام نوع کارآموزی را انتخاب می‌کنید؟ احتمالا حالا می‌خواهید بگویید، حالا اگر گزینه پولی را انتخاب کنیم، چه شرکتی و چطور به ما فرصت همکاری می‌دهد.
چطور یک موقعیت کارآموزی با دستمزد دریافت کنیم؟
رزومه خوبی برای ارائه آماده کنید. برای دریافت پیشنهاد کارآموزی با دستمزد به یک رزومه خوب نیاز دارید. اگر رزومه شما از قبل آماده است، مجددا آن را برای اشتباهات املایی یا دستوری تصحیح کنید. حتی از افراد دیگر بخواهید با دید خودشان رزومه شما را بررسی و ارزیابی کنند. اگر هنوز رزومه‌ای ندارید، هرچه سریع‌تر آن را تهیه کنید. اگر تجربه کاری کمی دارید یا هیچ تجربه‌ای ندارید، از مطالعات، مدارک تحصیلی، کارهای داوطلبانه، مهارت‌ها و حتی ورزش‌های مورد علاقه‌تان در رزومه بگویید. کارفرماها درک می‌کنند که شما به تازگی وارد دنیای کار شده‌اید به خصوص زمانی‌که به دنبال کارآموزی هستید. بنابراین آن‌ها انتظار ندارند که یک لیست طولانی از سابقه کار در رزومه شما وجود داشته باشد. خلاصه مواردی که باید در رزومه خود بنویسید عبارت‌اند از:
- اطلاعات تماس
- تحصیلات و دستاوردهای تحصیلی
- سابقه کار مرتبط
- مهارت‌های کلیدی که شما را برای این شغل واجد شرایط می‌کند
- فعالیت‌ها و سازمان‌ها
- سرگرمی‌ها و علایق مرتبط با شغل
در شبکه‌های اجتماعی فعالیت مفید داشته باشید. شبکه‌های اجتماعی کاری مثل لینکدین را دست کم نگیرید. بسیاری از کارفرماها در این شبکه‌ها به دنبال نیروی جوان و کم‌تجربه برای فرصت‌های شغلی سازمانشان هستند. کارآموزی‌های با دستمزد نیز در این شبکه‌های اجتماعی به خوبی معرفی می‌شوند. دائما فعال باشید و صدای خودتان را به گوش کارفرماهای مورد علاقه‌تان برسانید.
برای مصاحبه آماده باشید. اگر رزومه شما مورد قبول قرار گرفت، برای مصاحبه کاملا آماده باشید. برای تحقیق در مورد آن شرکت زمان بگذارید. برای مصاحبه باید با محصولات یا خدمات، هرگونه جوایز یا دستاوردهای ویژه شرکت آشنا باشید و وبلاگ یا شبکه‌های اجتماعی آن را مرور کرده باشید تا بینشی از آن شرکت کسب کنید. راهنمای حقوق خالص و ناخالص را بخوانید و برای پاسخ به پرسش‌های متداول زیر نیز آماده باشید:
- از تجربه کاری خود بگویید
- بزرگترین نقطه قوت و ضعف شما چیست؟
- چرا به این فرصت کارآموزی علاقه دارید؟
همچنین باید آماده باشید تا سوالات زیر را از فرد مصاحبه‌کننده بپرسید:
- ساختار روزانه این کارآموزی چطور است؟
- چه منابعی را برای آموزش کارآموزان در نظر می‌گیرید؟
- آیا برنامه‌ای برای استخدام کارآموز دارید؟
- در چه شرایطی کارآموزی با حقوق و دستمزد دارید؟
پیشنهاد ما به کارفرماها چیست؟
انگیزه ایجاد کنید؛ طبق نظرسنجی‌ها، کارآموزان دوست دارند در ازای فرصت کارآموزی حقوق دریافت کنند. درست است که تجربیات این فرصت شغلی به خودی خود ارزشمند است، اما پرداخت کمک هزینه به کارآموزان انگیزه بیشتری برای بالا بردن سرعت و کیفیت کار خود می‌دهد. کارآموزی فرصتی برای آزمایش حرفه، سنگین‌کردن رزومه و کسب منابع برای مشاغل آینده است. اما عدم پرداخت حقوق و دستمزد می‌تواند روحیه‌شان را تضعیف کند. پس پیش از شروع درخواست برای جذب کارآموز به تمام جوانب فکر کرده و برای شروع کارورزی با فرد کارآموز قرارهای رسمی ببندید. اگر قرار نیست فرصت کارآموزی در سازمان شما همراه با پرداخت حقوق باشد، دانش و مهارت‌های کارآموزتان را دو چندان کنید.
