برای سنجش توانایی شناختی افراد نیاز به شناخت انواع هوش است؛ به عنوان مثال باید دانست که ضریب هوشی چیست و چگونه محاسبه می‌شود. IQ یا همان ضریب هوش، معیاری برای سنجش توانایی‌های شناختی، تحلیلی و انتقادی یک فرد است. سطح ضریب هوشی در هر فرد توانایی او در پردازش اطلاعات برای تصمیم گیری و دستیابی به پاسخ و راه‌حل‌های منطقی را نشان می‌دهد.
سطح ضریب هوشی همچنین برای اندازه گیری اینکه فرد چقدر می‌تواند اطلاعاتی که در گذشته شنیده است را به خاطر بیاورد، استفاده می‌شود. در واقع می‌توان گفت که حافظه کوتاه مدت و بلند مدت فرد را اندازه گیری می‌کند. همچنین ضریب هوشی و اندازه گیری آن با تست‌های هوش به معلمان کمک می‌کند تا دانش آموزان را بر اساس میزان یادگیری و نیاز به کمک ارزیابی کنند.
با توجه به تمام کاربردهایی که ضریب هوشی دارد، می‌توان مشاهده کرد که امروزه تعداد تست‌های هوش بسیار شده‌اند و از آنها برای سنجش استفاده می‌شود. بسیاری از مدارس و دانشگاه‌ها، کلینیک‌های روانشناسی و البته شرکت‌ها و سازمان‌ها از این تست‌ها برای ارزیابی افراد استفاده می‌کنند تا با آنها و توانایی‌هایشان بیشتر آشنا شوند.
همچنین مشاهده شده که دولت‌های کشورهای مختلف برای انتخاب داوطلبان ارتش و سازمان‌های نظامی، از تست هوش استفاده می‌کنند. این آزمون‌ها توانایی رهبری در فرد و مهارت‌های خاص او را اندازه‌گیری می‌کنند، مانند اینکه یک نامزد چقدر می‌تواند تحت فشار عمل کند و غیره.
به طور کلی هوش در قضاوت اینکه چگونه یک فرد می‌تواند وظیفه داده شده را به خوبی انجام دهد، اهمیت دارد. اما روانشناسانی که روی هوش کار می‌کنند و درباره آن مطالعه دارند، آن را تا حدی برای موفقیت مهم می‌دانند. آنها ادعا می‌کنند که دستاوردهای خارق‌العاده افراد به هوش و البته به عوامل دیگری نیز بستگی دارد.
اندازه گیری میزان ضریب هوشی
اکنون حدود یک قرن است که تست‌های هوش به وجود آمده‌اند. تاریخ نشان می‌دهد که دولت آمریکا همچنین از نسخه‌های اصلاح شده تست‌های هوشی مختلف برای ارزیابی نیروهای مسلح استفاده می‌کند. این آزمایشات به دولت آمریکا کمک کرد تا بهترین افراد را در ارتش استخدام کند. در بسیاری از کشورها، مقامات نظامی هنوز از تست‌های هوش استفاده می‌کنند. تعداد زیادی تست هوش نیز برای ارزیابی افراد دارای معلولیت خاص طراحی شده است.
تست‌های هوش شامل سوالات مبتنی بر دانش هستند که برخی از آنها را دشوار کرده است. دلیل چنین سوالات سختی ارزیابی فرد از نظر دانش و درک مفاهیم پیچیده است.
برخی از تست‌های هوش با حافظه سروکار دارند. این تست‌ها توانایی فرد را برای استفاده از منطق و توضیحات برای حل مشکل، بررسی می‌کنند. برای مثال، در برخی تست‌های هوش فرد شرکت کننده باید تشخیص دهد که اشکال مختلف در صورت برگردانده شدن به چه شکلی درمی‌آیند. این نوع تست‌ها برای سنجش ضریب هوشی بسیار استفاده دارند و به تست‌های بصری معروف هستند. معروف‌ترین و البته معتبرترین این تست‌ها، تست هوش ریون است که روی هوش غیرکلامی افراد تمرکز دارد و توانایی آنها در استدلال و هوش انتزاعی را ارزیابی می‌کند.
ضریب هوشی بالا به چه معناست؟
تست‌های ضریب هوش پایه علمی دارند. آنها کیفیت عملکرد شناختی را در ما ارزیابی می‌کنند. آنها ابتدا به عنوان ابزاری برای کمک به روانشناسان در تعیین میزان هوش کودکان در یادگیری مفاهیم در مدارس استفاده می‌شدند و به صورت کلی، از آنها برای تعیین برنامه‌های درسی استفاده می‌شد.
اما هدف تست‌های هوش (و نتایج آنها) از اهداف آموزشی فراتر رفت. همان‌طور که احتمالا می‌دانید، بسیاری از شرکت‌ها قبل از انتخاب کارجوی مورد نظر خود، ضریب هوشی او را ارزیابی می‌کنند. از این تست‌ها، همچنین برای سنجش میزان هوش افراد نظامی و پلیس‌ها نیز استفاده می‌شود. اما آیا بیش از حد به این عدد تکیه کردیم؟
به صورت کلی نباید این عدد را وحی منزل در نظر گرفت و باید عنوان کنیم که عدد ضریب هوشی از تستی به تستی دیگر ممکن است فرق کند. به عنوان مثال، عواملی مانند فقر، مشکلات مالی، مشکلات فرهنگی و موارد بسیار دیگر می‌توانند روی فرد شرکت کننده در آزمون اثر بگذارند و این می‌تواند عدد ضریب هوشی را دستخوش تغییر کند.
استرس و اضطراب نیز مسئول عملکرد بد در برخی تست‌های هوش هستند. پژوهشگران مستقر در دانشگاه پرینستون دریافتند که فردی که با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کند، افت عملکرد شناختی و در نهایت کاهش ۱۳ امتیازی در تست‌های هوش را نشان داده است. هنگامی که در مورد اجاره ماه آینده استرس دارید، تمرکز کامل روی یک آزمون غیرممکن است. به همین خاطر همیشه توصیه می‌شود که قبل از شرکت در تست‌های هوش، خود را برای آن آماده و سعی کنید که در آرام‌ترین حالت ممکن خود در این آزمون‌ها شرکت کنید.
ضریب هوشی تمام جنبه‌های هوشی شما را پوشش نمی‌دهد
تست‌های IQ توانایی‌های ذهنی خاصی از جمله استدلال انتزاعی، منطق، عملکرد حافظه و توانایی یادگیری را اندازه‌گیری می‌کنند. اما زندگی هر فردی را مهارت‌های بیشتری احاطه می‌کند.
داشتن ضریب هوشی بالا، شادی، ثبات، سلامت روانی یا جسمی را تضمین نمی‌کند و لزوماً روابط شما را بهبود نمی‌بخشد. در بسیاری از موارد، افرادی که نمرات IQ بالایی دارند، مجبورند برای یافتن تعادل در زندگی، سخت کار کنند. در واقع سلامت روان و عاطفی توسط معیاری دیگر به نام هوش هیجانی سنجیده می‌شود که این موضوع است که نشان می‌دهد تفاوت IQ و EQ چیست.
هوش هیجانی و ضریب هوشی در کنار هم کلید موفقیت هستند
EQ (یا ضریب هوش هیجانی) توانایی نظارت بر احساسات خود و دیگران، تمایز قائل شدن بین احساسات مختلف، برخورد مناسب در موقعیت‌های مختلف و استفاده از اطلاعات هیجانی برای هدایت تفکر و رفتار است. از هوش هیجانی کمتر از ضریب هوشی صحبت می‌شود، اما این نشان دهنده اهمیت کمتر آن نسبت به ضریب هوشی نیست.
افراد باهوش هیجانی بالا در شناسایی و کنترل عواطف خود خوب هستند، اما همچنین احساس دیگران را درک می‌کنند و از این بینش برای تسهیل ارتباطات اجتماعی استفاده می‌کنند. در واقع می‌توان گفت که، هوش هیجانی کلید موفقیت و اثربخشی در روابط، رفاه و کیفیت زندگی است.
متاسفانه این مفهوم سال‌ها است که کم اهمیت شده است، اما باید آن را در کنار ضریب هوشی قرار داد و سنجید تا بتوان در تمام جنبه‌های زندگی درست عمل کرد. مهم‌ترین جنبه هوش هیجانی این است که چگونه به استرس و احساسات منفی پاسخ دهید. این درست همان چیزی است که بسیاری به دنبال آن هستند و دوست دارند تا بر استرس و منفی‌بافی غلبه کنند.
هنگامی که توانایی کنترل احساسات و استرس خود را داشته باشید، راحت‌تر می‌توانید دغدغه‌ی خود را مطرح کنید و بر تعامل با دیگران بیشتر کار کنید.
درباره ضریب هوشی خود بیشتر بدانید
داشتن ضریب هوشی بالا تضمین نمی‌کند که شما زندگی آرامی خواهید داشت و همچنین، به شما کمک نمی‌کند با دیگران خوب رفتار کنید. اگر روی افزایش آگاهی از اعمال و احساسات خود کار نکنید، ممکن است در نهایت احساس تنهایی کنید و به درجا زدن مبتلا شوید.
در نهایت ضریب هوشی شما متعلق به خودتان است و این تنها شما هستید که به آن وابسته هستید و باید از آن در کار و زندگی شخصی به نحو احسنت استفاده کنید. بنابراین دانستن عدد آن به شما کمک می‌کند تا بتوانید روی تقویت آن کار کنید و آن را با هوش هیجانی ترکیب کنید. یکی از معتبرترین و البته پراستفاده‌ترین تست‌های هوش دنیا که می‌توانید از آن به عنوان مرجع برای به دست آوردن ضریب هوشی استفاده کنید، تست هوش ریون است. برای انجام این تست به صورت رایگان به صفحه تست‌های ایران تلنت مراجعه کنید و میزان هوش سیال و استدلال انتزاعی خود را بسنجید.
آزمون هوش ریون پیشرفته یک آزمون غیروابسته به فرهنگ (غیر کلامی) می‌باشد که برای سنجش هوش سیال بکار می‌رود. هوش سیال یکی از ابعاد هوش عمومی می‌باشد که از مواردی مانند حل مسئله، استدلال قیاسی، رمز گشایی و استدلال استقرایی تشکیل شده است.
