افراد در مشاغل مختلف کار میکنند تا بتوانند در دوران میانسالی و سالمندی از هر آنچه در دوران کاری خود به‌دست آورده‌اند، استفاده کنند. بازنشستگی دورانی است که باید در آن رفاه و آرامش داشت. بازنشستگی یکی از حقوقی است که هر فردی می‌تواند داشته باشد، اما یکی از سوالات مهمی که در خصوص بازنشستگی مطرح می‌شود این است که، بازنشستگی پیش از موعد چیست؟
در این مقاله، نگاهی خواهیم انداخت به تعریف بازنشستگی پیش از موعد، شرایط آن و همچنین راه‌هایی برای بازنشستگی زودتر از موعد که تمام این موارد می‌توانند سوال افراد بسیاری باشند.
بازنشستگی پیش از موعد چیست؟
بازنشستگی پیش از موعد، فرآیندی است که در آن افراد پیش از رسیدن به سن قانونی مقرر برای بازنشستگی، از فعالیت شغلی خود کناره‌گیری میکنند و مشمول دریافت مستمری بازنشستگی می‌گردند. این امر می‌تواند بنا به تقاضای کارکنان و با موافقت سازمان مربوطه صورت پذیرد و اغلب تابع ضوابط و مقررات خاصی است که در آیین‌نامه‌ها و قوانین مربوطه تعیین شده‌اند.
دلایل بازنشستگی پیش از موعد از سوی افراد می‌تواند متنوع باشد و شامل عواملی نظیر تمایل به بهره‌مندی از فرصت‌های جدید زندگی، مسائل مربوط به سلامت، دریافت تسهیلات و مزایای تشویقی بازنشستگی زودهنگام گردد. سازمان‌ها نیز ممکن است در راستای بهینه‌سازی ساختار نیروی انسانی خود یا در مواجهه با شرایط اقتصادی خاص و آگهی استخدام نیروی کار جوان، سیاست‌های بازنشستگی پیش از موعد را به عنوان یک ابزار مدیریتی به کار گیرند.
بازنشستگی زودتر از موعد تامین اجتماعی معمولا با در نظر گرفتن سنوات خدمت و کسورات بازنشستگی فرد محاسبه می‌گردد و ممکن است با میزان مستمری که در سن قانونی بازنشستگی دریافت می‌گردد، تفاوت‌هایی داشته باشد.
انواع بازنشستگی پیش از موعد
شرایط بازنشستگی پیش از موعد برای افراد مختلف می‌تواند متفاوت باشد و به عوامل مختلفی مانند سن، حق بیمه‌های پرداخت شده، سختی کار و شرایط بیمهشده بستگی داشته باشد. در ادامه انواع بازنشستگی پیش از موعد را نام می‌بریم و درباره آنها توضیحاتی ارائه می‌دهیم:
بازنشستگی پیش از موعد بدون در نظر گرفتن شرایط سنی
طبق تبصره ۳ ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی، شخص بیمهشده می‌تواند با پرداخت ۳۵ سال حق بیمه و بدون در نظر گرفتن سن، بازنشسته شود. در صورتی که افراد بخواهند بالاترین میزان محاسبه سنوات کاری را داشته باشند، می‌توانند از این نوع بازنشستگی پیش از موعد استفاده کنند. در صورتی که سوابق کاری فردی از ۳۵ سال بیشتر باشد، مورد پذیرش و محاسبه مستمری قرار نخواهد گرفت و همه افراد در هر سنی با داشتن ۳۵ سال سابقه بیمه می‌توانند بازنشسته شوند.
بازنشستگی پیش از موعد بر اساس حق بیمه پرداختی
در تبصره شماره یک از ماده ۷۶ قانون بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی، به این موضوع پرداخته شده که آقایان با ۵۰ سال و خانمها با ۴۵ و پرداخت ۳۰ سال حق بیمه، می‌توانند بازنشسته شوند.
بازنشستگی با سابقه کاری کمتر از ۲۰ سال حق بیمه پرداختی
بر اساس قانون بودجه کل کشور در سال ۹۱، این امکان برای افراد فراهم است که با ۲۰ سال سابقه کار، بازنشسته شوند. در این حالت، فرد بیمهشده باید حداقل ۱۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه و به سن بازنشستگی رسیده باشد. همانطور که گفتیم، سن بازنشستگی برای مردان ۶۰ و برای زنان نیز ۵۵ سال تعیین شده است.
آگهی‌های مرتبط:
این مدل از بازنشستگی تفاوتی با مدل‌های دیگر دارد. در این نوع بازنشستگی پیش از موعد، میزان مستمری‌ای که افراد دریافت میکنند بر اساس میزان سالی است که حق بیمه خود را پرداخت کرده‌اند. اما این امکان برای این افراد فراهم است که بتوانند میزان دریافتی خود را افزایش دهند. برای افزایش میزان مستمری، باید کسری پرداختی‌های حق بیمه را به صورت یکجا پرداخت کند تا به سابقه بیمه خود بیفزاید. به عنوان مثال، فردی که ۹ سال سابقه کار دارد می‌تواند ۱ سال حق بیمه را یکجا بخرد تا مستمری او بر اساس ده سال پرداخت حق بیمه محاسبه شود.
بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور
در تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی عنوان شده، افرادی که دارای مشاغل سخت و زیان‌آور هستند و کاری که انجام می‌دهند روی جسم و روح آنها تاثیر می‌گذارد، می‌توانند با ۲۰ سال متوالی در پرداخت حق بیمه و بدون داشتن شرط سن، بازنشسته شوند.
در این قانون به این موضوع نیز اشاره شده که هر سال سابقه پرداخت حق بیمه در مشاغل سخت و زیان‌آور، یک و نیم سال محاسبه می‌شود. بنابراین، بیمهشده برای اینکه مشمول بازنشستگی شود، باید سوابق بیمه او متوالی باشد و ۲۵ سال حق بیمه پرداخت کرده باشد.
قوانین و شرایط بازنشستگی پیش از موعد
مزایا و معایب بازنشستگی قبل از موعد
تصمیم به بازنشستگی زودهنگام، یعنی خداحافظی با دنیای کار پیش از موعد مقرر، می‌تواند سرآغاز فصل نوینی در زندگی باشد، فصلی مملو از فرصت‌ها و چالش‌های منحصربه‌فرد. از جمله بارزترین مزایای این انتخاب، می‌توان به فراغت بال بیشتر اشاره کرد؛ زمانی گرانبها که می‌توان آن را صرف پرداختن به دغدغه‌های شخصی، تجربه سفرهای رویایی یا غنیمت شمردن لحظات ناب در کنار عزیزان نمود. همچنین، رهایی از تنش‌های محیط کار می‌تواند به ارتقای سطح سلامت جسمی و روانی منجر شود و مجالی برای شکوفایی استعدادهای نهفته یا پرداختن به فعالیت‌های داوطلبانه و حتی راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک فراهم آورد.
در مقابل این مزایای وسوسه‌انگیز، معایبی نیز خودنمایی میکنند که نباید از آنها غافل شد. کاهش میزان مستمری به دلیل سنوات بیمه‌پردازی کمتر، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها است، به‌ویژه با افزایش طول عمر و نیاز به تامین مالی برای سال‌های طولانی‌تر. این امر می‌تواند فشارهای اقتصادی را به همراه داشته باشد. علاوه بر این، برای برخی افراد، ترک ناگهانی محیط کار و فقدان ساختار روزانه می‌تواند منجر به احساس بی‌هدفی و کاهش حس ارزشمندی شود و بر سلامت روان آنها تاثیر منفی بگذارد. بنابراین، انتخاب بازنشستگی زودهنگام، نیازمند بررسی دقیق جوانب مختلف و سنجیدن تمامی مزایا و معایب آن با توجه به شرایط فردی است تا تصمیمی آگاهانه و هوشمندانه اتخاذ گردد.
سن مجاز برای بازنشستگی پیش از موعد چند سال است؟
همانطور که استخدام تهران و یا هرهای صنعتی دیگر شرایط و پیش‌نیازهای مختلفی دارد، بازنشستگی پیش از موعد نیز اشکال گوناگونی به خود می‌گیرد که هر یک بر اساس شرایط و ضوابط خاصی تعریف می‌شوند. این تنوع در انواع بازنشستگی زودهنگام، پاسخگوی نیازها و موقعیت‌های متفاوت افراد و سازمان‌ها است. در ادامه، به بررسی شرایط سنی بازنشستگی پیش از موعد در قانون جدید می‌پردازیم.
| گروه | سابقه پرداخت حق بیمه | سن بازنشستگی |
| مردان | حداقل ۲۰ سال | ۶۲ |
| خانمها | حداقل ۲۰ سال | ۵۵ |
| خانم‌‌های خانه‌دار | حداقل ۲۰ سال | ۵۵ |
| مشاغل آزاد | حداقل ۲۰ سال | ۶۲ |
| مشاغل سخت و زیان آور | ۲۰ سال متوالی یا ۲۵ سال متناوب | بدون محدودیت سنی |
بازنشستگی پیش از موعد بدون در نظر گرفتن شرایط سنی
طبق تبصره ۳ ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی، شخصی که از طریق سایت کاریابی و یا طرق دیگر مشغول به کار شده و حق بیمه پرداخت کرده است، با پرداخت ۳۵ سال حق بیمه و بدون در نظر گرفتن سن، بازنشسته می‌شود. در صورتی که افراد بخواهند بالاترین میزان محاسبه سنوات کاری را داشته باشند، می‌توانند از این نوع بازنشستگی پیش از موعد استفاده کنند. در صورتی که سوابق کاری فردی از ۳۵ سال بیشتر باشد، مورد پذیرش و محاسبه مستمری قرار نخواهد گرفت و همه افراد در هر سنی با داشتن ۳۵ سال سابقه بیمه می‌توانند بازنشسته شوند.
با ۱۰ سال سابقه بیمه بازنشسته شوید
مطابق جدیدترین تغییرات قانون بیمه تامین اجتماعی (ماده ۷۶)، برای بازنشسته شدن، حداقل ۱۰ سال سابقه بیمه‌پردازی لازم است. یعنی حتی اگر سابقه بیمه شما کمتر از این مقدار نیز باشد، می‌توانید با خرید کسری سابقه و رساندن آن به ۱۰ سال، زودتر از موعد بازنشسته شوید.
طبق همین قانون، سن بازنشستگی برای آقایان ۶۰ سال و برای خانمها ۵۵ سال تعیین شده بود و در آیین‌نامه جدید، سن بازنشستگی آقایان به ۶۲ سال افزایش پیدا کرده است.
بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور
بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور، یک تسهیلات مهم برای افرادی است که در شرایط کاری دشوار و آسیب‌زا فعالیت میکنند. هدف از این نوع بازنشستگی، حفظ سلامت و جبران زحمات این دسته از شاغلین است. بر اساس قوانین تامین اجتماعی، افرادی که در مشاغل سخت و زیان‌آور مشغول به کار هستند، می‌توانند با داشتن سابقه بیمه‌پردازی کمتر از حالت عادی و بدون در نظر گرفتن شرط سنی در برخی موارد، بازنشسته شوند. به طور کلی، شرایط بازنشستگی پیش از موعد در مشاغل سخت و زیان‌آور به شرح زیر است:
- بازنشستگی با ۲۰ سال سابقه متوالی یا ۲۵ سال سابقه غیرمتوالی: افرادی که به این میزان سابقه در مشاغل سخت و زیان‌آور داشته باشند، می‌توانند بدون در نظر گرفتن سن بازنشسته شوند. هر سال سابقه در این مشاغل، معمولا ۱.۵ سال سابقه عادی محسوب می‌شود.
- بازنشستگی با سوابق ترکیبی: در صورتی که فرد سابقه کار در مشاغل سخت و زیان‌آور و مشاغل عادی را با هم داشته باشد، مجموع ۱.۵ برابر سوابق سخت و سوابق عادی اگر به ۳۵ سال برسد، می‌تواند بدون شرط سنی بازنشسته شود.
شایان ذکر است که تشخیص ماهیت سخت و زیان‌آور بودن و تایید سوابق اشتغال در این نوع مشاغل، مستلزم ارزیابی و تایید مراجع ذی‌صلاح در سازمان تامین اجتماعی و در مواردی، کمیته‌های استانی مرتبط با مشاغل سخت و زیان‌آور است. افزون بر این، فهرست مشاغل مشمول این دسته‌بندی توسط سازمان تامین اجتماعی منتشر شده و در برگیرنده طیف وسیعی از مشاغلی است که به اقتضای ماهیت، وضعیت محیط کار یا نوع فعالیت، مخاطراتی برای سلامت جسمی و روانی کارکنان ایجاد میکنند. این فرآیندها همگی در راستای اجرای دقیق قوانین کار و تامین اجتماعی صورت می‌پذیرند تا حقوق شاغلین در این عرصه به نحو مطلوب استیفا گردد.
تبصره ۲ – حداقل سن موضوع این قانون برای زنان ۱۰ سال کمتر است.
تبصره ۳ – داشتن حداقل سن، برای کارگران بیمه شده‌ای که دارای یکی از شرایط زیر هستند ضروری نیست:
الف – دارا بودن ۳۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه
ب – دارا بودن حداقل ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان‌آور
تبصره ۴ – در زمان محاسبه مستمری، سابقه پرداخت حق بیمه در مشاغل سخت و زیان‌آور به ازای هر سال فعالیت، معادل یک و نیم سال سابقه در نظر گرفته می‌شود و در قبال هر سال کار، شش ماه ارفاق به آن تعلق می‌گیرد. لازم به ذکر است که حداکثر مجموع مدت ارفاق قابل محاسبه در این تبصره، ده سال است. همچنین، آیین‌نامه مربوط به کارهای سخت و زیان‌آور توسط شورای عالی حفاظت فنی و با حضور مدیر عامل سازمان تأمین اجتماعی (با حق رای) مورد بازنگری قرار خواهد گرفت. تاکید می‌گردد که سقف مجموع مدت ارفاق در این تبصره، ده سال است.
تبصره ۸ – مقررات جاری فصل بازنشستگی قانون تامین اجتماعی به استثنای تسهیلاتی که در این قانون برقرار شده است کماکان به قوت خود باقی است.
از ما بپرسید!
در این مقاله جامع از ایران تلنت، به دنیای بازنشستگی پیش از موعد قدم گذاشتیم و ضمن بررسی دقیق قوانین و شرایط آن، تلاش کردیم تا ابهامات موجود در این مسیر را برای شما روشن سازیم. اگر شما نیز رویای بازنشستگی زودهنگام را در سر می‌پرورانید یا عزیزی در اطرافیانتان در این مرحله حساس قرار دارد، بی‌شک به اشتراک گذاشتن این مطلب می‌تواند راهگشای او باشد.
همچنین، کارشناسان و مخاطبان ایران تلنت پاسخگوی سوالات تخصصی شما در این زمینه هستند؛ کافی است پرسش‌های خود را در بخش نظرات همین مقاله با ما در میان بگذارید
درحال حاضر با ادغام ۵بانک در بانک سپه بزرگترین سرمایه ی بانک سه افرادی هستند که حداقل ۲۰سال متوالی سابقه کار دارند این افراد باتجربه زیادی که دارند حداقل از سال ۱۴۰۱دوسال طول می‌کشد تا تجربیات خود را به دیگر همکاران انتقال دهند واگر بانک سپه زودتر از ۱۴۰۳بخواهد آنها را بازنشسته کند بزرگترین سرمایه خود را از دست می‌دهد خصوصا کارکنان خود بانک سپه که بر اساس قوانین بانک مرکزی تربیت شده اند پس بهترین شرایط این است که بازنشستگی را به سال ۴۰۳ انتقال داده تا طرح جانشین پروری اجرا گردد
بسمه تعالی .خواهشا زودتر نصف کارکنان قدیم بانک سپه و قوامین را بازنشست کنید که اصلا صلاحیت ندارند و در صورت ماندن سایر نیروها را کثیف میکنند ،برخورد زیر صفر ،روحیه کاری پایین ، اهل وعده دروغ و اهل رفیق و قوم پرست .ممنون
پرداخت حق بیمه ماهیانه مثل سرمایه گذاری بلندمدت می ماند. لذا هر کس با توجه به مدت زمان پرداخت حق بیمه و همچنین مبلغ پرداختی ماهیانه حق بیمه؛ باید بتواند از دریافت حقوق بازنشستگی برخوردار گردد بغیر از خدمات بیمه ای درمانی. به نظر من شرط سنی برای دریافت حقوق مستمری باید برداشته شود و بجای آن میزان حقوق دریافتی ماهیانه با توجه به مبلغ و مدت سنوات پرداخت حق بیمه؛ محاسبه گردد.
دقیقا” همینطوره و منطقی و عاقلانه است که کسی که دیگه توانایی نداره و دلش نمی خواد کار کنه با همان میزان سابقه و پرداخت حق بیمه بازنشسته کنند و شرط سنی و … را بردارند مثلا من ۲۰ سال سابقه دارم و بنا به دلایلی نمی توانم کار کنم با همان ۲۰ روز حقوق بازنشست کنند . چرا مردم رو به زور بکار می گمارند .
واقعیت این است که صندوق های بازنشستگی زمانی بازنستمان می کنند که رو به موت باشیم و دیگه نتوانیم از مزایایی آن استفاده کنیم کاملا به نفع خودشان است و به ضرر مردم …
واقعا این فرمایش شمارو قبول دارم بنده ۱۵ سال سابقه بینه دلرم ومیخواستم خودمو با ۲۰ سال سابقه بازنشست کنم ولی میگن سن باید ۵۵ سال بشه…بنده تا کی بایستم تا سن من ۵۵ بشه…کاشکی هر کی باهرسال سابقه همون پول سابقه ی خودش رو بگیره وبا سن هم کار نداشته باشن
سلام وقتتون بخیر من ۳۹سالمه و ۱۲سال سابقه بیمه دارم چطور و با چه شرایطی میتونم بازنشسته بشم؟
با سلام
خانمی هستم با پرداخت ۱۲ سال بیمه قایبافی وسن ۴۶ سال آیا میتونم باز نشستگی زودتر از موعد بگیرم
آخه چرا آموزش و پرورش رو با پیرو خسته ها میخواهید اداره کنید من نزدیک ۵۰سالمه دیگه نفسی برای تدریس و تحملی برای نکن بچه آروم بگیر گفتن ندارم فقط۲۲سال سابقه کار دارم تازه اکثرنیرویهای جدید هم بالای ۴۰سالن هستندحتی بعضی‌ها ۵۰رو هم رد کردن آخه چه انتظاری از آینده ی آموزش و پرورش دارید؟
بنده ۲۱سال بیمه دارم و الان بیکار هستم متولد اسفند۱۳۴۷هستم ایا میتونم بازنششسته بشم
شمارو به خدا آموزش پرورش رو پراز نیروهای جوان کنید که تازه نفس و انیدوار باشند و کسانیکه واقعا مشتاق تدریس نه کسانیکه فقط برای پیدا کردن کار میان آموزش پرورش ؟شمارو بخدا نکنیداینده این مملکت رو اینقد دیگه داغون نکنید من هم فرزنددانش آموز دارم و هم به دانش اموزای مردم درس میدهم و همیشه دلم برای آینده ی آنها واقعا میسوزه
معلم عزیز و گرانقدر لطفا در نوشتارتان دقت بیشتری کنید چون از یک معلم انتظار بیشتری می رود. موفق باشید
۲۳سال بیمه تامین اجتماعی دارم سابقه
۴۸سالم متولد۱۳۵۴
دیگر توان کار ندارم زانو درد شدید دارم حرکت برام سخت آیا با این سنوات می توانم بازنشسته شوم لطفا میشه مرا راهنمایی کنید
باسلام. بنده ۲۲سال سابقه کاری دارم و۱۳ سالش کار سخت و زیان‌آور هست با سن ۴۲سال میتونم باز نشسته شوم
سلام بنده خردادماه ۱۴۰۰ اولین حقوق مستمری خودراگرفتم بازنسشته پیش ازمواد اما یادم رفته مسئول بودم رااعام کنم چه کنم
لطفاراهکاربدهید
باسلام ادغامی بانک سپه هستم با ۲۳و ۲ماه دیگر دلم نمی خواهد در بانک کار کنم چون همه گروهی شده و کسانی هم مسول شده اند که دیگر نمی شود با آنها کار کرد لطفا راهنمایی کنید با ۴۷ سن چطور بازنشسته شوم .
سلام در بندهای آخر که به تبصره ۴ اشاره کردید در باب مجموع ۳۰ سال پرداخت حق بیمه با ترکیب سوابق سخت و عادی به محدودیت سنی اشاره نکردید . حداقل سن چقدر باید باشه؟
بسمه تعالی اگرکسی بخواهد در سن۶۰سالگی بازنشست شودوسابقه پرداخت بیمه معمولی او ۲۱ سال باشد آیا باحد اقل حقوق آن سال یعنی ۳۰روز حقوق بازنشست می شود یا باحقوق کمتر؟
بنده ۲۱سال بیمه دارم و الان بیکار هستم متولد اسفند۱۳۴۷هستم ایا میتونم بازنششسته بشم