امنیت شغلی چیست و چرا اهمیت دارد؟

نگران این هستید که کارتان را از دست بدهید؟ هیچ آینده‌ کاری روشنی را برای خودتان متصور نیستید؟ با شما قرارداد کاری بسته نشده؟ در جریان اتفاقاتی که در محل کارتان می‌افتد، قرار نمی‌گیرید؟ اینها بخشی از ترس‌هایی است که از نبود امنیت شغلی حکایت دارد؛ احساسی که بسیاری از افراد با آن دست به گریبان هستند. اما امنیت شغلی چگونه احساسی است و چطور بفهمیم که اصلاً امنیت شغلی داریم؟

امنیت شغلی چیست؟

امنیت شغلی یا Job Security به این معنی است که شما مطمئن هستید که برای آینده‌ای قابل پیش‌بینی کار دارید. در حقیقت، شما مطمئن هستید که کارفرما با همه تغییراتی که از نظر اقتصادی-اجتماعی خواهد افتاد، شما را در آن مجموعه نگاه می‌دارد و احتمال بیکار شدن‌تان پایین است.

عوامل مختلفی می‌تواند روی امنیت شغلی تاثیر بگذارد. اقتصاد، عملکرد شخصی و عملکرد مدیر شما از جمله عوامل تاثیرگذار در احساس امنیت شغلی هستند.

براساس مطالعات، امنیت شغلی در دوره رونق اقتصادی بیشتر می‌شود و با رکورد اقتصادی از میزان آن کاسته می‌شود؛ البته همه اینها هم می‌تواند دستخوش تغییر شوند. برای مثال ممکن است اقتصاد وضعیت خوبی داشته باشد، اما شرکت شما به دلیل ضعف مدیریت یا عدم عملکرد صحیح دچار بحران شده و دست به تعدیل نیرو بزند یا خود شما به دلیل ضعف عملکردتان از کار اخراج شوید.

چرا داشتن حس امنیت شغلی مهم است؟

امنیت شغلی هم برای کارمندان مهم است و هم برای کارفرمایان. حالتی را در نظر بگیرید که افراد مدام از بیکار شدن می‌ترسند و انواع استرس‌ها را در محیط کار تحمل می‌کنند. بیکاری به معنای وارد شدن یک ضربه مالی بزرگ است و نگرانی از اینکه از پس هزینه‌ها برخواهید آمد یا نه باعث وارد شدن فشار مضاعفی به افراد می‌شود.

احساس نگرانی و اضطراب، سلامت افراد را با چالش روبه رو می‌کند و احساس در حاشیه بودن در محیط کار عزت نفس آنها را تضعیف می‌کند.

چنین حالتی باعث می‌شود فرد قبل از آنکه به طور طبیعی از کار بازنشسته شود، احساس فرسودگی و کسالت ‌کند. این ترس از تزلزل یا کنار گذاشته شدن در افرادی که به بالاترین سطح پیشرفت در محیط کار رسیده‌اند دوچندان است.

این افراد برای اینکه خود را در اوج نگه دارند مدام به پرکاری می‌پردازند، مسئولیت‌هایی که مربوط به بقیه است را انجام می‌دهند و کارهایی را که از آنها خواسته نشده، برعهده می‌گیرند. این دسته در ورای همه این فعالیت‌ها احساس عدم امنیت شغلی را مخفی می‌کنند و بیشتر در معرض استرس قرار می‌گیرند.

امنیت شغلی و ثبات شغلی؛ تفاوت‌های کلیدی این دو مقوله

با اینکه این دو عبارت از نظر ظاهری یکسان به نظر می‌رسند، اما تفاوت‌هایی دارند. ثبات شغلی شامل مدت زمانی می‌شود که یک کارمند می‌تواند در موقعیت شغلی خود بماند، بدون اینکه مجبور به تغییر شغل خود شود یا برای فرصت‌های شغلی جدید اقدام کند. اما این روزها، معنای ثبات شغلی برای کارمندان فرق کرده است و بیشتر آنها به دنبال فرصت‌های شغلی جدیدتر با انعطاف‌پذیری بالا و مزایای بهتر هستند. در واقع آنها به دنبال این هستند که بتوانند مهارت‌ها و توانایی‌های خود را با تغییر محل کار بهبود دهند.

از سوی دیگر، امنیت شغلی، احساس اعتماد به نفس یک کارمند است که از ماندن خود سرِ کار به دست می‌آورد و معمولا کارمندان به دنبال این هستند که وقتی هر روز صبح از خواب بلند می‌شوند خبر اخراج و یا تعدیل خود نشوند. این دو مقوله برای کارمندان از اهمیت بالایی برخوردار هستند و در واقع، احساس ناامنی شغلی ناشی از عدم ثبات شغلی می‌تواند بر سلامت روان افراد تأثیر منفی بگذارد.

احساس امنیت و احساس وفاداری کارکنان

ایجاد حس امنیت برای کارکنان، یکی از بهترین راه‌ها برای جذب و حفظ استعدادهاست و کارکنان هم در شرایطی که احساس آرامش و امنیت داشته باشند بهتر عمل می‌کنند. حال این احساس چه طور به وجود می‌آید؟ بخش زیادی از آن از طریق ارتباط با تیم‌ها اتفاق می‌افتد. با این ارتباط می‌توانید حس وفاداری‌ کارکنان را بیشتر کنید و در نتیجه میزان سخت‌کوشی آنها را بالا ببرید.

این موضوع هم به آن معنا نیست که کارمندان کم کار، کنار گذاشته نشوند، چون احساس امنیت در کار تا حد زیادی به عملکرد فردی وابسته است. کارمندان سخت‌کوش باید این اطمینان را داشته باشند که در سمت خود باقی می‌مانند و با نیروی کار ارزان‌تر جایگزین نمی‌شوند.

اما متاسفانه برخی از مدیران تمایلی به دادن این اطمینان به کارمندان‌شان از ترس تغییر یا کم‌کاری ندارند. به عقیده آنها اگر کارمندان نگران اخراج شدن باشند، سخت‌تر تلاش می‌کنند و عملکردشان ضعیف نمی‌شود.

چه وقت امنیت شغلی دارید؟

اگر تیم‌های مختلف از شما کمک می‌خواهند، در پروژه‌ها و کارهایی که در شرکت انجام می‌شود نقش کلیدی دارید یا حداقل شما هم در پیشبرد آنها نقشی دارید و در جریانشان هستید، یعنی در نقطه امنی قرار دارید.

این موضوع به خصوص وقتی که شخص دیگری از عهده انجام آن کار برنمی‌آید و مدیر شما به این نتیجه می‌رسد که وجود شما در شرکت ضروری است، بیشتر به چشم می‌آید. اگر مرتب دانش‌تان را در کار بالاتر می‌برید، تخصص‌های جدیدی یاد می‌گیرید یا مسئولیت‌های تازه‌ای را می‌پذیرید و ارزش‌های جدیدی را خلق می‌کنید، در جای امنی قرار دارید.

شایع‌ترین نشانه برای در خطر بودن شغلتان، تذکر گرفتن در مورد عملکردتان یا وقتی است که مدیرتان در مورد کارتان با شما جلسه می‌گذارد.

کم پیش می‌آید که اخراج بدون هشدار انجام شود. اگر نشانه‌ای می‌بینید مثل اینکه هزینه‌ها به طور ناگهانی کم می‌شود یا پرداخت حقوق دیگر مثل سابق مرتب صورت نمی‌گیرد یا اینکه مدیرتان آنطور که باید در دسترس نیست باید نگران شوید.

چگونه کارکنان می‌توانند امنیت شغلی خود را بهبود بخشند؟

شرکت‌ها از معیارهای مختلفی برای تعیین عملکرد شغلی هر کارمند استفاده می‌کنند و نتایج این بررسی‌ها می‌تواند روی حرفه‌ی کارمندان تاثیر مستقیمی داشته باشد. ناکارآمدی در عملکرد یک کارمند می‌تواند منجر به ناامنی شغلی او شود و اینجاست که بسیاری از کارفرمایان و مدیران اقدام به اخراج و تعدیل نیرو می‌کنند. برای افزایش امنیت شغلی خود به عنوان یک کارمند، باید نکاتی را بدانید که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:

در مواقع ضروری ایده‌های خود را به اشتراک بگذارید

معمولا کارمندانی که در مواقع مختلف ایده‌هایی برای ارائه دارند، فعال‌تر و پویاتر از دیگر افراد منفعل سازمان به نظر می‌رسند. همیشه به دنبال راه‌هایی برای ارائه راه‌حل برای چالش‌هایی باشید که سازمان با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند، خصوصا آن مشکلات و چالش‌هایی که مرتبط با نقش و حوزه تخصصی شما هستند.

فردی باارزش و قابل اعتماد باشید

سعی کنید، آن کارمندی نباشید که تنها به دنبال پول است. با اهداف شرکت آشنا شوید و به دنبال راه‌هایی برای ارزش‌آفرینی در شرکت باشید. برای رسیدن به این نقطه، ممکن است لازم باشد که قبل از هر درخواست و دستوری، ابتکار عمل را به دست بگیرید و در کارهای شرکت فعالانه حضور داشته باشید.

در حرفه خود قوی و همگام با ترندهای روز دنیا شوید

تمام کارمندان، برای افزایش اثربخشی در حرفه خود باید به دنبال تکامل باشند و خود را به روز نگه دارند. به‌روز نگه داشتن دانش و مهارت در حرفه‌ای که فعالیت می‌کنید، امری مهم و ضروری است و این فرصت را به شما می‌دهد که جایگاه خود در شرکت را تثبیت کنید.

این احتمال وجود دارد که شرکت‌ها به دنبال جذب افرادی جدید به جای افرادی باشند که خود را در مورد تغییرات شغلی به‌روز نمی‌کنند؛ حتی با وجود اینکه شخصیت خوب و قابل اعتمادی نیز داشته باشند.

با یک منتور کار کنید

وقتی با یک منتور شخصی کار می‌کنید، او به شما کمک می‌کند نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کنید و همین موضوع، امنیت شغلی شما را بهبود می‌دهد. با کمک منتور، می‌توانید راه‌هایی را برای عملکرد بهتر شغلی کشف کنید. علاوه بر این، به راه‌هایی برای بهبود نقاط ضعف خواهید رسید تا از کاهش بهره‌وری شغلی خود جلوگیری کنید. کار با منتور، شما را به فردی تبدیل خواهد کرد که شرکت هیچ‌وقت نمی‌خواهد آن را از دست بدهد.

چه کارهایی برای زندگی بدون امنیت شغلی باید انجام دهید

هیچ کس دوست ندارد با چالشی به نام ناامنی شغلی مواجه شود، زیرا این موضوع می‌تواند بر سلامت روان او تأثیر منفی بگذارد. برای مقابله با ناامنی شغلی، چند راهکار وجود دارد که در ادامه بیان خواهیم کرد:

• سلامت روان خود را در اولویت قرار دهید و به دنبال یافتن شغلی باشید که از ثبات شغلی در آن اطمینان داشته باشید.
• برای شناسایی نقاط قوت خود، با یک منتور کار کنید.
• به دنبال راه‌هایی برای مدیریت امور مالی خود باشید و از این بخش از زندگی خود غافل نشوید.
• دایره‌ای از افراد مثبت در اطراف خود داشته باشید که شما را تشویق به تلاش بیشتر می‌کنند.

سخن پایانی

امنیت شغلی مزایای زیادی هم برای شرکت‌ها و هم برای کارمندان دارد. امنیت شغلی می‌تواند بهره‌وری را در سازمان افزایش دهد و همچنین، به کارمندان نیز کمک می‌کند تا سلامت روان خود را بهبود دهند. جایی که ناامنی شغلی به یک چالش تبدیل می‌شود، منتور می‌تواند به کشف حلقه مفقوده کمک کند و نتیجه خوبی برای کارمند و سازمان رقم بزند.

آیا شما در کارتان احساس امنیت شغلی می‌کنید؟ به نظر شما چرا مهم است؟ خوشحال می‌شویم نظرات شما را در این باره بدانیم.