اگر زمان زیادی از روز را صرف رفع خستگی در محیط کار می‌کنید، باید بدانید که تنها نیستید و خستگی در محل کار چیزی است که سراغ همه کارمندان می‌آید. خستگی در محل کار به یک باره سراغ آدم نمی‌آید و ممکن است در حال راه رفتن در راهروی شرکت باشید، که کم کم احساس کنید که آن شادابی و نشاط اول روز را ندارید و پاهای شما نیز دیگر توانایی راه بردن شما را ندارند؛ چشمان شما سنگین می‌شود، تمرکز خود را کم کم از دست می‌دهید و سپس سراغ نوشیدن یک فنجان قهوه و یا نوشیدنی انرژ‌ی‌زا می‌روید. در صورتی که خستگی برطرف نشود، به دنبال جایی برای خواب می‌گردید و در بهترین حالت امیدوارید که کسی شما را در آن حالت نبیند.
طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، یک سوم از افراد بزرگ‌سال خواب کافی ندارند. به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها بیشتر بزرگ‌سالان حداقل به هفت ساعت خواب و استراحت در شب نیاز دارند. بدیهی است جسمی که کم استراحت کند در طول روز به دنبال رفع نیاز خود خواهد بود، حتی اگر کار زیادی نکرده باشید و فشار زیادی را در محل کار تحمل نکرده باشید.
اگر به اندازه کارمندان شرکت‌های بزرگ مانند گوگل خوش شانس باشید و برای استراحت کاناپه و تخت‌خواب داشته باشید، می‌توانید فرصت را غنیمت بشمارید و برای رفع خستگی در محیط کار، چرتی بزنید. در واقع، تعداد بسیار زیادی از شرکت‌ها در ایران به تبعیت از شرکت‌های بزرگ و غول‌ها این روش را پیش گرفته‌اند و برای اینکه کارکنان خود را در طول روز سرحال نگه دارند، امکانات رفع خستگی و استراحت را برای آنها فراهم کرده‌اند.
اما با این حال، تعداد این شرکت‌ها در ایران بسیار کم و انگشت شمار است و سازمان‌ها و شرکت‌ها در ایران خواب و استراحت روزانه در شرکت را قبول نمی‌کنند. برخی از رئیسان این کار را تنبلی می‌دانند. دیگران آن را به عنوان ناتوانی در مدیریت صحیح وقت شما، هم در دفتر و هم در خانه، تلقی می‌کنند. آنها اعتقاد دارند که کارمند باید در طول شب به اندازه‌ی کافی بخوابد تا بتواند در طول روز و در شرکت به درستی کار کند و زمان خود را صرف انجام وظایف کند.
برای جلوگیری از خواب آلودگی و خستگی در محل کار، به غیر از خواب و استراحت، چه کاری می‌توان انجام داد؟
۱. تلفن همراه خود را شب کنار بگذارید
تلفن‌های همراه ما می‌توانند وسایل بسیار اعتیاد آوری باشند و بالا و پایین شدن در شبکه‌های اجتماعی و بی هدف وقت گذراندن در آنها، می‌تواند زمان با ارزش شما برای خواب را بگیرد. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده است که این امر الگوی خواب ما را دچار اشکال می‌کند و مزایای بسیاری که از خواب سر وقت و به اندازه به دست خواهیم آورد را، از ما می‌گیرد.
۲. استراحت کنید
وقفه‌های کوتاه و استراتژیک (به ویژه آنهایی که تحرک دارند)، می‌توانند به شما کمک کنند تا سطح تمرکز و انرژی خود را حفظ کنید و بالا ببرید. تحقیقات نشان داده است که کارگرانی که استراحت مختصر و کوتاهی دارند، به طور مؤثرتری با خستگی در محل کار مبارزه می‌کنند و بهره وری بالاتری نسبت به افرادی که این کار را ندارند، دارند.
۳. تحرک داشته باشید
حرکت باعث افزایش هوشیاری شما می‌شود. پشت میز خود و روی صندلی حرکات ورزشی را انجام دهید؛ به عنوان مثال می‌توانید حرکات دوچرخه را شبیه سازی کنید و هم در پشت میز خود کارتان را انجام دهید و هم تحرک داشته باشید. روش دیگر، پیاده روی کوتاه و سریع در اطراف دفتر یا کنار میز کارتان است. شما حتی می‌توانید دقایقی را از پله‌ها بالا و پایین بروید که خستگی را از خود دور کنید و شاداب‌تر شوید.
۴. بایستید
هر زمان که می‌توانید از کار دست بکشید و بایستید. زمانی که از نشستن دست می‌کشید و به صورت ایستاده کارهایی را انجام می‌دهید، آرامش را به خود برمی‌گردانید و همچنین به سیستم بدن خود کمک می‌کنید که جریان خون را بهتر انجام دهد.
۵. تغذیه مناسب و بهتر داشته باشید
از وعده‌های غذایی، به ویژه صبحانه صرف نظر نکنید. یک صبحانه خوب که مملو از فیبر باشد، شما را در طول صبح خوب، شاداب و پر انرژی نگه می‌دارد. برای ناهار خود سراغ غذاهای کم چرب و با فیبر پایین بروید. در مقابل پرخوری مقاومت کنید؛ شکم پر، خون را به سمت معده می‌کشاند و آن را از مغز دور می‌کند و به همین دلیل احساس بی حالی و خستگی می‌کنید. از مصرف زیاد قند خودداری کنید. پس از مصرف زیاد مواد شیرین و پرچرب، خواهید دید که به سرعت از هر کار کوچکی احساس خستگی می‌کنید. میان وعده‌ها و میوه‌های پرانرژی، انتخاب‌های بسیار عاقلانه‌تری نسبت به شیرینی‌ها و مواد پرکالری هستند.
۶. آب بیشتر بنوشید و کافئین کمتری مصرف کنید
کم آبی در بدن یکی از دلایل شایع خستگی است که اغلب افراد آن را نادیده می‌گیرند. بی آبی می‌تواند جریان خون در اندام‌های بدن شما کاهش داده و مغز شما را کُند کند. همیشه کنار خود بطری آب را پر کنید و خود را مجبور کنید که روزانه حدود هشت لیوان آب بنوشید. نوشیدن آب را تنها منوط به تشنگی نکنید.
نوشیدنی‌های کافئین دار، از جمله قهوه و نوشابه، می‌توانند هوشیاری لازم را برای شما به وجود آورند، اما باید در مورد مقدار کافئین مصرفی بسیار استراتژیک عمل کنید. کافئین نیز مانند دیگر ماده‌های متحرک، می‌تواند بدن شما را دچار اعتیاد کند و حتی بعد از مدتی مصرف بدن شما دیگر اثر آن را در بدن خود برای شادابی حس نکنید. استفاده زیاد کافئین می‌تواند باعث افزایش تحریک پذیری و عصبی شدن شما شود و در واقع با عصبی شدن میزان کارایی خود را به پایین‌تر حد برسانید. همچنین باید عنوان کنیم که، کافئین در اواخر روز می‌تواند باعث بی خوابی شود.
۷. محیط خود را تغییر دهید
میزان نور، دما و میزان صدا را برای بهبود هوشیاری خود تنظیم کنید. با افزایش روشنایی، خنک‌تر کردن دما و افزایش سطح صدا، خواهید دید که چقدر شرایط تغییر خواهد کرد و از نتیجه آن متعجب خواهید شد.
در نهایت باید عنوان کنیم که سبک زندگی شما می‌تواند مهمترین نقش را برای کاهش خستگی محل کار را داشته باشد. برای خود برنامه‌ای منظم و اصولی بچینید و بر طبق آن روز و شب خود را سپری کنید.
