چطور برنامه نویس فول استک شویم؟ (راهنمای مسیر شغلی)

این روزها تمام کارها به‌صورت آنلاین انجام می‌شود و همین موضوع، باعث افزایش تقاضا برای طراحی وب‌سایت‌ها و همچنین ساخت برنامه‌های کاربردی شده است. مسلما این برنامه‌ها به‌صورت خودکار به‌وجود نمی‌آیند و به همین خاطر است، که نیاز و تقاضا برای برنامه نویسان و توسعه دهندگان وب بسیار بیشتر از قبل شده است. برنامه نویسان فول استک یکی از تاثیرگذارترین افراد در توسعه وب و طراحی برنامه‌های کاربردی هستند، زیرا می‌توانند تمام جنبه‌های فرآیند طراحی اپلیکیشن و وب‌سایت را به‌تنهایی مدیریت کنند.

بیایید نگاهی دقیق‌تر به این حرفه، کارهایی که هر برنامه نویس فول استک انجام می‌دهد و بهترین مسیر برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس فول استک موفق، بیندازیم. اگر به دنبال حرفه‌ای هستید که شما را به چالش بکشاند، مهارت خود در حل مسئله را آزمایش کنید و البته از مهارت خود در برنامه نویسی پول خوبی به‌دست آورید، می‌توانید به مسیر شغلی برنامه نویسی فول استک نظر داشته باشید! شاید باور نکنید، اما قدم گذاشتن در این مسیر شغلی می‌تواند خیلی ساده‌تر از تصور شما باشد.

برنامه نویسی فول استک چیست؟

اکثر برنامه‌ها از سه بخش یا لایه تشکیل شده‌اند – بخش فرانت‌اند که کاربر با آن تعامل دارد. بخش بک‌اند که می‌توان آن را پیچ‌ومهره هر برنامه در نظر گرفت و پایگاه داده، که تمام اطلاعات مورد نیاز برنامه را در خود دارد.

بخش فرانت‌اند، که به عنوان سمت مشتری نیز شناخته می‌شود، شامل محتوا، ظاهر و طرح‌بندی آن محتوا و عناصر تعاملی می‌شود. در واقع، بخش فرانت‌اند شامل تمام بخش‌های قابل مشاهده می‌شود که کاربر روی صفحه نمایش خود نگاه می‌کند و می‌تواند با آنها تعامل داشته باشد.

بک‌اند که به سمت سرور نیز شناخته می‌شود، شامل سروری می‌شود که کد را برای دریافت، رسیدگی و پردازش درخواست‌ها اجرا می‌کند و همچنین، پایگاه داده‌ای برای ذخیره امن داده‌های کاربر است. تمام فرایندهایی که در بخش بک‌اند انجام می‌شوند، در پشت صحنه هستند و کاربر قادر به مشاهده آنها نیست.

فول استک (Full Stack) مجموعه‌ای از چند فناوری است و به ترکیبی از نرم‌افزارها، ابزارها، زبان‌های برنامه‌نویسی، پایگاه داده، چارچوب‌ها و فناوری‌های ذخیره‌سازی داده اطلاق می‌شود که در کنار هم برای ساخت و اجرای برنامه‌های وب کاربرد دارند.

فناوری‌های مورد استفاده در فول استک بی‌شمار هستند و هر کدام از این فناوری‌ها از یک زبان برنامه نویسی یکسان استفاده می‌کنند. یکی از محبوب‌ترین این فناوری‌ها برای زبان جاوا اسکریپت، MERN است که مخفف MongoDB، Express، React و NodeJs است.

MongoDB یک پایگاه داده است، Express یک فریم‌ورک کاربردی وب و پشتیبان برای Node.js است، React یک کتابخانه جاوا اسکریپت برای فرانت‌اند است و NodeJS یک محیط اجرایی JavaScript در بک‌اند است.

یک برنامه نویس فول استک فردی است که می‌داند چگونه یک برنامه را از اولین مراحل تا آخرین مراحل کدنویسی کند و این شامل تمام کارهای برنامه نویسی فرانت، برنامه نویسی بک اند و زیرساختی می‌شود، که کد روی آن اجرا می‌شود. آنها مسئولیت کدنویسی هر دو بخش فرانت‌اند و بک‌اند را بر عهده دارند و هر قسمت از آن را به‌خوبی درک می‌کنند.

وظایف و مسئولیت‌های برنامه نویسان فول استک

برنامه نویسان فول استک روی مجموعه گسترده‌ای از مشکلات کار می‌کنند و معمولا مسئولیت نهایی پروژه‌ها بر عهده آنها است؛ به این معنا که از طراحی و ایده‌پردازی تا نوشتن و اجرای کد را بر عهده دارند. برخی از مسئولیت‌های روزمره هر برنامه نویس فول استک ممکن است شامل موارد زیر شود:

• برقراری ارتباط با مشتریان و ذینفعان برای جمع‌آوری داده برای درک کلیت محصول و الزامات پروژه.
• اجرای طوفان فکری و همکاری با تیم طراحی.
• بررسی نمونه‌های اولیه طراحی، قبل از شروع کدنویسی نهایی برای یک محصول.
• حل مشکلات HTML، CSS و جاوا اسکریپت در برنامه و کار با فریم‌ورک‌های فرانت‌اندِ مورد استفاده در طراحی محصول.
• اطمینان از کاربردی بودن برنامه برای کاربر و کار کردن آن در اکثر دستگاه‌ها.
• رفتن دنبال بهترین و کاربردی‌ترین شیوه‌ها در کار.
• مدیریت و نگهداری پایگاه‌های اطلاعاتی و سرورها برای اطمینان از عملکرد مؤثر و بهینه‌ی سمت کلاینت.
• اطمینان از امنیت، نحوه نگهداری، عملکرد، به‌روزرسانی به‌موقع و مقیاس پذیری برنامه.
• زیر نظر گرفتن نرم‌افزار و اجرای آزمایش‌های مختلف برای اطمینان از درست کار کردن کدِ نوشته‌شده.
• پیدا کردن اشکالات و رفع آنها برای بهینه نگه‌داشتن نرم افزار.
• کدنویسی تمیز و طراحی خوب و کارآمد، مطابق با بهترین شیوه‌های صنعت.
• به‌روز بودن در مورد جدیدترین پیشرفت‌های فناوری، برای بهبود نیازهای کسب‌وکار.
• طراحی و ساخت محصولی کارآمد برای نشان دادن مهارت‌های برنامه نویسی به ذینفعان.
• گرفتن بازخورد و به‌روز کردن محصول با ویژگی‌های جدید.
• بررسی کد نوشته‌شده توسط مهندسان دیگر و ارائه بازخوردهای سازنده به آنها.
• نوشتن و ارائه مستنداتی که روند توسعه نرم افزار را نشان می‌دهند.

با تمام وظایف و مسئولیت‌های هر برنامه نویس فول استک آشنا شدید، اما خوب است بدانید که وظایف و مسئولیت‌های آنها به اندازه شرکت بستگی دارد.

به عنوان مثال، یک شرکت کوچک ممکن است تنها یک برنامه نویس فول استک داشته باشد که صفر تا صد طراحی برنامه را مدیریت کند. اما یک شرکت بزرگتر، ممکن است برنامه نویس فرانت را در کنار دیگر برنامه نویسان مانند برنامه نویس بک اند داشته باشد تا بر روی وظایف خاصی در حوزه و تخصص خود کار کنند.

ابزارها و فناوری‌های مورد نیاز در حرفه برنامه نویس فول استک

چه فردی مبتدی در توسعه وب باشید و چه در این حوزه باتجربه به‌شمار بیایید، باید بدانید که فناوری‌ها و ابزارهای خاصی وجود دارد که به آنها نیاز دارید تا بتوانید در طراحی اپلیکیشن موفق عمل کنید.

اول از همه، شما باید جاوا اسکریپت را بدانید. طبق بررسی Stack Overflow در سال ۲۰۲۲، ۶۵.۳۶ درصد از توسعه دهندگان حرفه‌ای کار با جاوا اسکریپت را ترجیح می‌دهند. جاوا اسکریپت در تمام فرآیندهای توسعه کاربرد دارد و به‌عنوان آچار فرانسه شناخته می‌شود.

در مرحله بعد باید کار با ابزارهای مختلف در بخش‌های مختلف، از فرانت‌اند و بک‌اند تا پایگاه داده را بلد باشید. علاوه بر جاوا اسکریپت، برنامه نویسان فرانت‌اند از زبان‌های برنامه نویسی دیگر مانند HTML، CSS، Angular و TypeScript استفاده می‌کنند. این زبان‌های برنامه نویسی، برای رابط کاربری و رندر کردن صفحات وب و اپلیکیشن ضروری هستند. بخش بک‌اند نیز به ابزارهایی نیاز دارد که دسترسی به داده‌ها و خدمات را کنترل می‌کنند. این ابزارها عبارت‌اند از Hibernate، JDBC، JSP، REST و SQL.

برای اینکه بتوانید برنامه نویسی فول استک را به‌طور انجام دهید، به ابزارهای دیگری نیز نیاز دارید. فریم‌ورک Spring ساختارهایی را ارائه می‌دهد که لایه‌ها را در برنامه نویسی به یک برنامه واحد متصل می‌کند. شما باید فناوری‌ها و روش‌های DevOps را بیاموزید تا در مدیریت تمام کارها در برنامه نویسی فول استک، موفق عمل کنید. این فناوری‌ها عبارت‌اند از Docker، Git، GitHub، Jenkins و Kubernetes.

در نهایت، اطاعت از قوانین یا کدهای رفتاری چابک و اسکرام برای تسریع روند توسعه و در عین حال همگام نگه داشتن عملکرد با آنچه مشتری نیاز دارد، مفیدترین کار برای برنامه نویسان فول استک است.

با خواندن و دیدن این حجم از ابزار و فناوری مورد نیاز، دلسرد نشوید. با شروع کار در این حوزه، به دانش کافی در تمام این موارد خواهید رسید که برای موفقیت در حرفه توسعه وب، مورد نیاز هستند.

چگونه یک برنامه نویس فول استک شویم

مسیرهای زیادی وجود دارد که می‌توانید یکی از آنها را برای تبدیل شدن به برنامه نویس فول استک انتخاب کنید. مسیر سنتی برای تبدیل شدن به برنامه نویس فول استک، دانشگاه و تحصیل در رشته‌های مرتبط با برنامه نویسی است و اگرچه مدرک لیسانس کامپیوتر برای شروع حرفه‌ی فول استک ضروری نیست، اما این مدرک می‌تواند رزومه شما قوی‌تر از رزومه دیگر متقاضیان کند. شما همچنین این فرصت را دارید تا این حرفه را به‌صورت خودآموز یاد بگیرید، اما ممکن است برخی مفاهیم را تنها در کلاس‌ها و آموزش‌های حرفه‌ای یاد بگیرید. برای کمک به شما در تصمیم‌گیری میان مسیر‌ شغلی‌های مختلف، در ادامه متداول‌ترین مراحل برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس فول استک را آورده‌ایم:

۱. اصول را بیاموزید

به عنوان یک برنامه نویس فول استک مهم است که با چندین زبان برنامه نویسی آشنا باشید و درک اساسی از توسعه و طراحی داشته باشید. لازم نیست همه چیز را بدانید، اما مهم است که درک خوبی از فرانت‌اند و بک‌اند وب‌سایت یا اپلیکیشن داشته باشید. در ادامه موارد مهمی که باید یاد بگیرید را نام خواهیم برد:

• زبان‌های برنامه نویسی: این زبان‌ها عبارت‌اند از HTML/CSS، Javascript، Python، PHP، SQL و Git.
• پایگاه‌های داده و ذخیره‌سازی وب: هر وب‌سایت یا برنامه‌ای، برای مدیریت و ذخیره‌سازی داده‌ها به پایگاه داده نیاز دارد. مهم است که بدانید پایگاه داده چگونه کار می‌کند و چگونه می‌توانید یک پایگاه داده را به زبان برنامه نویسی خود متصل کنید.
• برنامه‌های کاربردی وب و سرورها: برنامه‌های کاربردی وب مانند پروتکل انتقال ابرمتن (HTTP) امکان برقراری ارتباط بین سرویس‌گیرندگان وب و سرورها را فراهم می‌کنند. در کنار آن انتقال حالت بازنمودی (REST)، استانداردها و محدودیت‌هایی را برای ایجاد سرویس‌های وب پردازش می‌کند. درک نحوه تعامل HTTP و REST، اکری کلیدی برای قبولی در فرصت شغلی برنامه نویسی است.
• معماری وب: در نقش یک برنامه نویس فول استک، ضروری است که بدانید چگونه داده‌ها را ساختار دهید، چگونه فایل‌ها را جدا کنید و کجا وظایف محاسباتی را انجام دهید.

۲. بر تخصص تمرکز کنید

هنگامی که با اصول اولیه طراحی و توسعه وب راحت هستید، تمرکز روی یک زمینه خاص برای تبدیل شدن به یک متخصص، می‌تواند هم برای شما آسان و هم مفید باشد. تخصص، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا تصمیم بگیرند که آیا شما فردی مناسب برای نقش برنامه نویس فول استک هستید یا خیر. تمرکز خود را روی مهارت‌ها و دانش در زمینه‌ای خاصی بگذارید و تلاش کنید تا در آنها پیشرفت کنید. به عنوان مثال، ممکن است تصمیم بگیرید که در برنامه نویس فول استک و در زمینه‌ای خاص، مانند برنامه نویسی برنامه‌های مبتنی بر وب، تلفن همراه یا برنامه‌های بومی، تخصص داشته باشید.

۳. مهارت‌های خود را بهبود دهید

زمانی که اصول اولیه را به خوبی درک کردید، باید سراغ تقویت و بهبود مهارت‌های خود بروید. با طراحی و نوشتن کد برای وب‌سایت‌های ساده و در دسترس قرار دادن آنها در سیستم عامل‌های مختلف، تجربه کسب کنید. فرایند کدنویسی را بسیار ساده شروع کنید و به مرور زمان آن را ارتقا دهید. این به شما کمک می‌کند تا مهارت‌های مرتبط دیگر مانند انتشار محتوا و تضمین کیفیت را نیز تمرین کنید. این کار باعث می‌شود که در آینده و در زمان صحبت در مورد حقوق برنامه نویس بتوانید مبلغ بیشتری پیشنهاد دهید.

۴. نمونه کار داشته باشید

قبل از شروع درخواست برای مشاغل، باید بدانید که کارفرمایان به دنبال این هستند که نمونه کارهای شما را مشاهده و ارزیابی کنند. داشتن یک وب‌سایت یا استفاده از وب‌سایت‌های پورتفولیو، به شما این امکان را می‌دهد که تمام نمونه کارهای خود را در معرض دید کارفرمایان قرار دهید. این نمونه کارها می‌توانند شامل مستندات فنی، کدگذاری بک‌اند، طراحی فرانت‌اند و تجربه کاربری شوند و همچنین، می‌توانید تمام فعالیت‌های خود در برنامه نویسی فول استک را نیز نشان دهید. اگر هنوز هیچ تجربه حرفه‌ای ندارید، می‌توانید پروژه‌های دوره یادگیری خود را به عنوان نمونه کار لیست کنید و شانس خود را برای راه‌یابی به مرحله مصاحبه شغلی افزایش دهید.

۵. شغل مناسب خود را پیدا کنید

امروزه، فرصت‌های شغلی مربوط به برنامه نویس فول استک نسبتا زیاد هستند و می‌توانید برای آنها اقدام کنید. اگر به بینش بیشتری در مورد صنایع مختلف نیاز دارید، می‌توانید از طریق انجمن‌های آنلاین توسعه وب یا سازمان‌های حرفه‌ای تماس بگیرید تا بفهمید کدام صنایع برای کار به‌عنوان برنامه نویس فول استک مناسب هستند. همچنین، مهم است که درباره شرکت‌هایی که شخصا به آنها علاقه دارید تحقیق کنید و ببینید که آیا آنها برنامه‌ای برای استخدام برنامه نویس فول استک دارند یا خیر.

مهارت‌های مورد نیاز برای تبدیل شدن به برنامه نویس فول استک

برای اینکه به عنوان یک برنامه نویس فول استک به موفقیت برسید، باید مجموعه‌ای خاصی از مهارت‌ها را داشته باشید و یا کسب کنید. این شغل مانند دیگر مشاغل، به ترکیبی از مهارت‌های نرم و سخت نیاز دارد. در اینجا برخی از مهارت‌های کلیدی برای این نقش آورده شده است:

• مهارت‌های فنی: داشتن دانش کافی از مهارت‌های اساسی کامپیوتر، برای توسعه و طراحی بسیار مهم است. این مهارت‌ها شامل زبان‌های برنامه نویسی، نرم افزارها و پایگاه‌های داده می‌شوند.
• مهارت‌های ارتباطی: برای خواندن کدهای نوشته‌شده در فرانت‌اند و بک‌اند، به توسعه مهارت‌های فنی در نوشتن نیاز دارید. داشتن مهارت در برقراری ارتباط با دیگر افراد در تیم فنی و دیگر برنامه نویسان، به شما این امکان را می‌دهد که سریع‌تر راه‌حلی برای مسائل فنی بیابید و محیط کاری راحت‌تری داشته باشید.
• مهارت‌های تحلیلی: در این نقش، ممکن است لازم باشد کد، اسکریپت‌ها و شیت‌ها را هنگام توسعه وب‌سایت‌ها یا نگهداری از آنها، تجزیه و تحلیل کنید. برای این کار، لازم است که کدهای نوشته‌شده را از نظر تعاملی بودن تحلیل کنید.
• مهارت حل مسئله: داشتن مهارت حل مسئله به برنامه نویسان کمک می‌کند تا در موقعیت‌های استرس‌زا بهتر عمل کنند و بهتر با چالش‌ها کنار بیایند.
• توجه به جزئیات: به عنوان یک برنامه نویس فول استک و در زمان طراحی یک وب‌سایت یا برنامه‌ی کاملا کاربردی، مهم است به کدی که می‌نویسید توجه کافی داشته باشید. توجه به جزئیات، به شما در صرفه‌جویی در زمان کمک می‌کند و روند طراحی را کوتاه‌تر می‌کند.
• خلاقیت: فرآیند توسعه و طراحی یک وب‌سایت یا اپلیکیشن، نیاز به خلاقیت دارد. در این نقش، هنگام نوشتن کد، چیزی را تجسم می‌کنید که هنوز وجود ندارد و قرار است به محصول نهایی تبدیل شود.

چشم انداز شغلی برنامه نویسی فول استک

طبق گزارشی از LinkedIn، تقاضا برای توسعه دهندگان فول استک از سال ۲۰۱۵ هر سال ۳۵ درصد افزایش یافته است. علاوه بر این، اداره آمار کار آمریکا رشد ۱۳ درصدی اشتغال توسعه دهندگان وب را بین سال‌های ۲۰۲۰-۲۰۳۰ پیش بینی کرده است.

تقاضا برای برنامه نویسان فول استک از سوی شرکت‌های فعال در حوزه فناوری و حتی دیگر صنایع، نسبتا خوب است و این را می‌توان از آگهی‌های استخدامی منتشرشده در ایران تلنت نیز فهمید. اما دیگر دلایل که باعث شدند میزان تقاضا برای استخدام برنامه نویس فول استک زیاد شود، عبارت‌اند از:

• شرکت‌ها به جای استخدام توسعه‌دهندگان فرانت‌اند یا توسعه‌دهندگان بک‌اند، که هرکدام روی بخش‌های جداگانه‌ای از فرآیند توسعه وب تمرکز دارند، به دنبال استخدامی افرادی هستند که کل فرآیند توسعه وب را از ابتدا تا انتها مدیریت کنند.
• رشد تجارت الکترونیک و فناوری‌های جدیدتر مانند AI، IoT، Metaverse، Blockchain و غیره، تقاضا برای توسعه وب و خصوصا استخدام برنامه نویس فول استک را افزایش داده است. همان‌طور که این فناوری‌ها به طور گسترده‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند، تقاضا برای استخدام برنامه نویس فول استک و در سال‌های آتی بیشتر می‌شود.

سخن پایانی

امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد و درک بهتری از کاری که برنامه نویسان فول استک انجام می‌دهند، به‌دست آورده باشید.

در این مقاله، ما به تعریف برنامه نویسی فول استک پرداختیم و برخی از وظایفی که برنامه نویسان فول استک روی آنها کار می‌کنند را، بررسی کردیم. علاوه بر این، به برخی از ابزارها و زبان‌هایی که برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس فول استک نیاز است، اشاره کردیم.

اگر برنامه نویس فول استک هستید و حس می‌کنید که در این مقاله موضوعی را از قلم انداختیم، خوشحال می‌شویم که آنها را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.