موسسات مالی و بانک‌ها خدمات ارزشمندی را به افراد جامعه ارائه می‌دهند. بسیاری از افراد برای برنامه‌ریزی آینده‌ی مالی خود، سراغ بانک‌ها می‌روند تا بتوانند از تسهیلات و سودهای مالی این موسسات بهره‌مند شوند. کارمندان بانک، در میان اولین نفراتی هستند که مشتریان برای درخواست‌های بانکی خود با آنها مواجه می‌شوند. این موقعیت شغلی از جمله موقعیت‌های شغلی پرطرفدار در ایران به‌شمار می‌آید و بسیاری تسهیلات و مزایای این شغل را زیاد می‌دانند.
در این مقاله قصد داریم تا درباره مسیر شغلی کارمند بانک، در مورد وظایف کارمندان در بانک، آینده شغلی آنها و همچنین نیازمندی‌های شغلی آنها صحبت کنیم.
کارمندان بانک چه کاری انجام می‌دهند؟
به عنوان یک کارمند بانک، به مشتریان در رفع نیازهای مالی اولیه کمک خواهید کرد. مسئولیت واریز و برداشت پول، چک‌های نقدی و پردازش پرداخت وام بر عهده شماست. اعتبارسنجی امضاها و مبالغ موجود در چک‌ها و همچنین اعتبار حساب در هنگام برداشت را کارمندان بانک بررسی می‌کنند. به عنوان یک کارمند بانک باید هر تراکنش انجام شده در طول شیفت خود را ثبت کنید و همچنین قبل از پایان روز، پول‌های نقد را بشمارید. کارهای اولیه دفتری و سفارش کارت بانکی و چک برای مشتریان نیز از وظایف رایج کارمندان بانک به‌شمار می‌آید.
مواردی که عنوان کردیم همه در میان وظایف و مسئولیت‌های رایج کارمندان بانک هستند که در هر آگهی استخدامی ممکن است ببینید. اما موارد زیر را می‌توان تمام مسئولیت‌های آنها در بانک تلقی کرد:
- کمک به مشتریان در پردازش تراکنش‌ها، مانند بررسی سپرده‌ها، برداشت‌ها یا پرداخت‌ها، رفع شکایات یا مغایرت‌های حساب و پاسخ به دیگر سؤالات آنها.
- اطلاع‌رسانی به مشتریان در مورد محصولات و خدمات بانکی.
- ردیابی، ثبت، گزارش و ذخیره اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها، موجودی بانک و مشتریان با اطمینان از دقیق و کامل بودن تمامی اطلاعات.
- حفظ و تعادل حساب‌های نقدی و تطبیق و بررسی مغایرت‌ها.
- بسته‌بندی وجوه نقد و سکه‌ها برای نگهداری در کشوها یا صندوق بانک.
- تمیز نگه داشتن میز کاری در بانک و حفظ ظاهر باجه‌ی کاری در بانک.
- مدیریت ارز، معاملات و اطلاعات محرمانه به شیوه‌ای مسئولانه.
- استفاده از نرم افزار برای ردیابی اطلاعات بانکی و تولید گزارش.
- پیروی از کلیه مقررات و رویه‌های مالی و امنیتی بانک.
- کمک به افتتاح یا بستن حساب بانکی.
- پیشنهاد ارائه خدمات به مشتریان و ارجاع آنها به متصدیان وام یا سایر کارگزاران بانکی.
حقوق و دستمزد کارمندان بانک
میزان درآمد کارمندان بانک به عوامل مختلفی مانند دولتی و خصوصی بودن بانک، بستگی دارد و این مبلغ در برخی از بانک‌ها یکسان و در برخی دیگر کمتر یا بیشتر است.
مراحل تبدیل شدن به کارمند بانک
کار کردن به عنوان کارمند بانک و آن هم به‌صورت تمام وقت، ممکن است برای کسانی که دوست دارند به‌طور مداوم با مردم تعامل داشته باشند و به امور مالی علاقه دارند، مفید باشد. کار کردن پشت باجه در بانک ممکن است چالش‌هایی را به همراه داشته باشد و اول از همه باید صبور باشید و با قوانین مالی آشنایی داشته باشید. برای اینکه وارد این حرفه شوید، باید این مراحل را طی کنید:
مرحله ۱: دریافت مدرک دانشگاهی
تا چندین سال پیش، متقاضیان با مدرک دیپلم نیز می‌توانستند وارد بانک شوند و کار خود را پشت باجه‌های بانک آغاز کنند. اما در حال حاضر، داشتن حداقل مدرک لیسانس برای شرکت در آزمون‌های ورودی بانک‌ها الزامی است. بنابراین، خوب است در رشته‌های بانکداری یا مدیریت امور بانکی مدرک دریافت کنید، چرا که این رشته‌ها در اولویت پذیرش قرار دارند. در کنار این رشته‌ها نیز، دریافت مدرک تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و حتی دکترا در رشته‌های زیر، به شما در ورود به بانک‌ها کمک خواهد کرد:
- رشته حسابداری
- رشته حسابرسی
- رشته آمار
- رشته ریاضی
- علوم اقتصاد
- رشته کامپیوتر
- رشته حقوق
- رشته مدیریت
- مهندسی مالی
در کنار شرکت در دانشگاه و گرفتن مدرک تحصیلی، شرکت در دوره‌های ریاضی نیز می‌تواند به شما در توسعه مهارت‌های محاسباتی کمک کند. اگر دانشگاه شما چنین کلاس‌هایی را ارائه می‌دهد، حتما در آنها شرکت کنید و در کنار آن، کلاس‌های حسابداری نیز به شما کمک خواهند کرد.
مرحله ۲: شرکت در آزمون ورودی بانک‌ها
بر اساس ماده ۶ آیین‌نامه استخدامی بانک‌ها، جذب و استخدام نیروهای جدید، تنها از طریق آزمون ورودی و مصاحبه صورت می‌گیرد. بنابراین، برای ورود به این حوزه و مسیر شغلی، حتما باید در آزمون‌های ورودی شرکت کنید. علاوه بر این، باید شرایط زیر را نیز در زمان شرکت در آزمون داشته باشید:
- داشتن تابعیت ایران
- تعهد به نظام جمهوری اسلامی
- تدین به یکی از ادیان رسمی کشور
- ارائه کارت پایان خدمت و یا کارت معافیت قانونی برای داوطلبین مرد
- عدم اشتغال در سازمان‌ها، دستگاه‌ها و یا موسسه‌های دولتی و خصوصی به‌صورت رسمی یا پیمانی
- برخورداری از سلامت جسمانی و روانی
- عدم اعتیاد به مواد مخدر، روان‌گردان و یا سایر مواد مشابه
- نداشتن سابقه کیفری
- شرط سنی ۱۸ الی ۴۰ سال
مرحله ۳: شرکت در جلسه مصاحبه استخدامی بانک‌ها
صرف شرکت در آزمون ورودی بانک‌ها، به معنای قبولی در آزمون و استخدام در بانک‌ها نیست. برای استخدام در بانک‌ها باید نمرات لازم را به‌دست آورید و در کنار آن، از مرحله مصاحبه و گزینش نیز گذر کنید. این شرایط برای برخی بانک‌ها متفاوت نیز است و بانکی مانند بانک ملت، یک آزمون روان‌شناختی نیز دارد که باید پیش از مصاحبه، در این آزمون پذیرفته شوید. در مصاحبه‌ها باید چند مرحله را پشت سر بگذارید که عبارت‌اند از:
- مصاحبه رفتاری و شغلی
- آزمون روان‌شناختی و تست هوش
- گزینش عقیدتی و سیاسی
- معاینه‌های کامل پزشکی
در نهایت و در صورت پذیرش، عملکرد شما طی یک بازه ۶ ماه الی ۲ ساله، بررسی خواهد شد. در صورتی که بتوانید در این مدت زمان خودتان را اثبات کنید، به استخدام بانک در می‌آیید و می‌توانید کار خود را به عنوان نیروی رسمی بانک شروع کنید. نکته مهم در مورد این دوره آزمایشی این است که، در صورت پذیرش و استخدام در بانک این مدت زمان به عنوان سابقه کاری شما در نظر گرفته می‌شود.
مهارت‌های مورد نیاز برای کارمندان بانک
کارمندان بانک به‌صورت روزانه با مشتریان تعامل دارند و به عنوان نماینده بانک در مقابل آنها قرار می‌گیرند. آنها به‌طور منظم کارهای مربوط به مبادلات پول را انجام می‌دهند و باید بتوانند این کار را به طور دقیق و کارآمد انجام دهند. در اینجا لیستی از مهارت‌های مورد نیاز برای کارمندان بانک را آورده‌ایم:
- خدمات مشتری: کارمندان بانکی که مهارت بالایی در خدمات مشتری دارند، رفتاری دلپذیر از خود نشان می‌دهند، کار خود را بهتر پیش می‌برند و به نیازهای مشتریان توجه می‌کنند. اینها عواملی هستند که منجر به وقوع تجربه‌ی عالی از تعامل با کارمندان بانک می‌شود.
- مهارت در استفاده از رایانه: این روزها، تمام کارهای بانکی روی سیستم‌های رایانه‌ای انجام می‌شود. کارمندان بانک از نرم افزارهای بانکی برای باز کردن، بستن و جستجوی حساب‌های مشتریان استفاده می‌کنند. بنابراین، باید در استفاده از رایانه و نرم افزارهای بانکی مهارت داشته باشند.
- امکان شمارش وجه نقد: انجام معاملات نقدی جزء لاینفک موقعیت شغلی کارمند بانک است.
- مهارت‌های پایه ریاضی: کارمندان بانک باید بتوانند برای کمک به مشتریان در افتتاح حساب، برداشت و پرداخت پول، کارهایی از جمله جمع، تفریق، ضرب و تقسیم انجام دهند.
- اخلاق‌مداری و درستکاری: از آنجایی که روزانه مبالغ هنگفتی در بانک‌ها جابه‌جا می‌شود، کارمندان بانک باید از جایگاه اخلاقی بالایی برخوردار باشند و در کار خود صداقت داشته باشند.
- مهارت بالا در ارتباطات نوشتاری و کلامی: کارکنانی که می‌توانند اهداف خود را به صورت شفاهی و نوشتاری به وضوح بیان کنند، مهارت بالایی در برقراری ارتباط دارند. کارمندان بانک به طور منظم با همکاران و مشتریان در ارتباط هستند و باید بتوانند هر موضوع یا جمله‌ای را به‌خوبی توضیح دهند.
- توجه به جزئیات: توجه به جزئیات یکی از مهارت‌های مفید برای این موقعیت شغلی است، زیرا کارمندان بانک باید اسناد مالی را به طور دقیق تکمیل کنند و مرتبا در حساب‌های مشتریان تغییراتی ایجاد کنند.
- توانایی انجام چند کار: بانک‌ها، محیط شلوغی برای کار هستند. توانایی کار در زمانی که توجه شما به جهات مختلف کشیده می‌شود، به شما کمک خواهد کرد کار خود را کارآمدتر انجام دهید.
مزایا و معایب کار در بانک
در ادامه به جنبه‌های مثبت و منفی کار در بانک خواهیم پرداخت. ابتدا با مزایای کار در بانک شروع خواهیم کرد:
۱. حقوق و مزایا
کارمندان بانک نسبت به برخی مشاغل، حقوق و دستمزد خوبی دارند. علاوه بر این، در کنار حقوق و دستمزد مزایایی مانند تسهیلات بانکی مانند وام، کمک هزینه تحصیلی و موارد دیگر نیز دریافت می‌کنند. از دیگر مزایای کار به عنوان کارمند بانک این است که بیمه آنها برای مراقبت‌های بهداشتی بسیار خوب است، بیمه دندانپزشکی و بینایی، طرح بازنشستگی، مرخصی با حقوق و مرخصی با حقوق آنها نیز مزیت به‌شمار می‌آید.
۲. مهارت‌های قابل انتقال
بسیاری از مهارت‌هایی که کارمندان بانک در محیط کار یاد می‌گیرند، برای آنها مفید و برای تغییر شغلی عالی هستند. به عنوان مثال، هر مهارتی که در امور مالی یاد می‌گیرند، مهارت ورود اطلاعات و فروش نیز به آنها کمک خواهند کرد که به عنوان یک حسابدار شخصی یا مدیر دفتر استخدام شوند. آنچه در مورد گزارش‌های اعتباری یا تامین مالی وام مسکن می‌آموزند نیز ممکن است به آنها در سازماندهی امور مالی خود کمک کند.
۳. برنامه‌ی کاری منظم
از آنجایی که بانک‌ها ساعات کاری منظمی دارند، این اطمینان را دارید که شب‌ها و اکثر تعطیلات آخر هفته را در کنار خانواده و دوستان خود باشید. اگر می‌خواهید کنترل بیشتری بر ساعات کاری خود داشته باشید، در بانک‌های کوچک‌تر کار کنید. این بانک‌ها ممکن است شیفت‌های شب و آخر هفته یا موقعیت‌های شغلی پاره وقت نیز داشته باشند.
تا اینجا درباره مزایای کار در بانک گفتیم. در ادامه معایب آن را نام خواهیم برد.
۱. حجم کاریِ غیر قابل پیش بینی
بسته به بانکی که در آن کار می‌کنید، ممکن است روزهایی را تجربه کنید که میزان مشتری در آن کم باشد. برخی از کارمندان بانک از این روزها برای کار روی پروژه‌های با اولویت پایین‌تر و ایده‌پردازی استفاده می‌کنند تا با همکاری با سایر کارمندان، حجم کار را بهبود بخشند. برعکس، برخی از روزها ممکن است کاملا شلوغ باشند، به این معنی که باید به جزئیات توجه بیشتری داشته باشید و مطمئن شوند که هر تراکنش را با دقت ثبت می‌کنند.
۲. رسیدگی به معاملات مهم
مسئولیت اصلی کارمندان بانک، کاهش میزان خطا در تراکنش‌ها است. حتی یک خطای جزئی می‌تواند پول را از حساب مشتریان کم و زیاد کند. حساب‌هایی که حاوی مقادیر زیادی پول هستند، معمولا احتمال خطا در آنها زیاد است. بنابراین مهم است که تمام آموزش‌های خود را در مورد این موضوعات به‌خاطر بسپارید و اگر به اشتباهی مشکوک شدید از مدیران خود سوال بپرسید و به طور مداوم پروتکل‌های مربوط به رسیدگی به پول را مطالعه کنید.
۳. مواجهه با تعارضات و مشکلات مشتریان
گاهی اوقات، ممکن است افراد در بانکی که شما برای آن کار می‌کنید، مشکلاتی داشته باشند و شما باید در این مواقع به عنوان نماینده بانک عمل کنید. در این شرایط، این مسئولیت کارمند بانک است که چالشی را که مشتری با آن مواجه است شناسایی کند، با او همدردی کند، بابت ناراحتی پیش آمده عذرخواهی کند و راه‌حلی به او ارائه دهد. پیروی از این فرآیند می‌تواند به مشتریان کمک کند که احساس کنند حرف آنها در بانک شنیده می‌شود و ارائه‌ی خدمات با کیفیت شما ممکن است باعث شود که آنها به حمایت از بانک شما ادامه دهند.
آینده شغلی کارمندی بانک
از زمان‌های دور تا به امروز، استخدام در بانک‌ها به عنوان یکی از بهترین فرصت‌ها برای افراد در نظر گرفته می‌شود. علاوه بر این، تعداد موسسات مالی، بانک‌های دولتی و خصوصی و همچنین شرکت‌های وابسته و پیمانکاری آنها بسیار زیاد است و این می‌تواند باعث تعدد آگهی‌های استخدامی در این صنعت شود. با بررسی آگهی های استخدامی بانک در ایران تلنت می‌توان به این موضوع پی برد. اما آیا می‌توان این شغل را در میان شغل‌های آینده‌دار در نظر گرفت؟
طبق پیش‌بینی‌ها، انتظار می‌رود فرصت‌های شغلی برای کارمندان بانک بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰ حدود ۱۷ درصد کاهش یابد. این نشان می‌دهد که طی ده سال آینده، تقاضا برای این حوزه کمتر می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله درباره مسیر شغلی کارمند بانک صحبت کردیم. اگر این مقاله را مطالعه کردید و تمام مهارت‌های مورد نیاز در این حرفه را در خود پیدا کردید و همچنین به سروکله زدن با ارباب رجوع و همچنین اعداد و ارقام علاقه دارید، الان زمان مناسبی است که برای ورود به این مسیر شغلی برنامه‌ریزی کنید.
اگر کارمند بانک هستید و حس می‌کنید که در این مقاله موضوعی را از قلم انداختیم، خوشحال می‌شویم که آنها را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
لطفا شفاف تر توضیح دهید. یک شخص لیسانسه بیکار هست ولی از طرفی برای ۱۵ میلیون اینقدر بقول خودتان پافشاری ندارد. دریافتی کارمند بانک بسیار بالاتر هست و وام مسکن و … باعث می‌شود بعد ده سال زندگی حدودا خوبی داشته باشند. زحمت هم بعلاوه استرس زیادی هم دارد.