ممکن است در بسیاری از آگهی‌های استخدام مهندسی صنایع با عبارات مهندس صنایع و رشته مدیریت صنعتی در کنار هم مواجه شده باشید. این دو رشته شباهت‌های بسیاری با هم دارند و حتی وظایف شغلی یکسانی برای آنها تعریف می‌شود. حتی برخی از واحدهای درسی در زمان تحصیل در این دو رشته نیز، یکسان هستند. مانند استاتیک، مقاومت مصالح، آزمایشگاه شیمی، مبانی برق، آزمایشگاه مبانی برق، محاسبات عددی، معادلات، برنامه‌نویسی، نقشه‌کشی صنعتی، تکنولوژی صنعتی، تحلیل سیستم و ایمنی صنعتی. به همین دلیل است که در بسیاری از نقش‌های مدیریتی به دنبال مهندسان صنایع می‌روند و افراد با این مدرک تحصیلی را استخدام می‌کنند.
مهندس صنایع چیست؟
مهندسی صنایع، تخصصی است که فرد تحصیل کرده در آن مسئول توسعه رویکردهایی است که فرآیندهای درون یک سازمان را بهبود می‌بخشند. آنها فرآیندهای سازمان‌ها در صنایع مختلف را تجزیه و تحلیل می‌کنند تا بتوانند استراتژی درستی برای بهبود فناوری، ماشین آلات و پرسنل تدوین کنند. مهندسان صنایع می‌توانند در زمینه‌های مختلفی کار کنند، اما حرفه آنها در درجه اول بر تقویت فرآیندهای تجاری و مدیریتی برای حمایت از سودآوری، خدمات مشتری و کیفیت محصول متمرکز است.
مدیریت صنعتی چیست؟
مدیریت صنعتی شاخه‌ای از مدیریت است که بر ایجاد و مدیریت سیستم‌ها و فرآیندهای صنعتی متمرکز است و از افراد، مواد و انرژی در روش‌های تولیدی استفاده می‌کند. مدیریت صنعتی بر استفاده از کامپیوتر، ریاضیات و آمار در زمینه مدیریت تاکید دارد و به طور خاص با صنایع مهندسی محور مانند نساجی، فولاد، نیرو، مواد شیمیایی، هوانوردی، رباتیک و غیره سروکار دارد.
مدیریت صنعتی، صنایع مختلف از نیمه هادی و خودروها گرفته تا پردازش پلاستیک و آهنگری فلزات، روغن، لوازم آرایشی و مواد غذایی و غیره را در بر می‌گیرد. این حوزه کاری شامل ابداع راه‌ها و روش‌هایی می‌شود که برای به حداکثر رساندن کارایی فرآیندهای تولید با تعیین اقتصادی‌ترین روش‌ها برای به‌کارگیری کارگران، استفاده از مواد، ماشین آلات، زمان، سرمایه، انرژی و اطلاعات، سروکار دارد.
فرق مهندسی صنایع با مدیریت صنعتی
تا به اینجا تعریفی از این دو رشته را مطالعه کردید و متوجه شدید که این دو شباهت‌هایی با هم دارند، اما یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های آنها بُعد فنی آنها است. مدیران صنعتی بیشتر به بُعد مالی، هزینه‌یابی و همچنین بعد انسانی تمام فرآیندها توجه دارند. آنها تمام توجه خود را روی این موارد می‌گذارند تا بتوانند در راستای بهبود فرآیندها قدم بردارند. دیگر تفاوت‌های آنها عبارت‌اند از:
- مهندسان صنایع، بیشتر به بهبود سیستم‌ها توجه دارند و می‌توان آنها را رابطی میان مدیریت و رشته‌های فنی در نظر گرفت. به همین دلیل است که در رشته مهندسی صنایع، بیشتر دروس فنی درس داده می‌شوند تا فارغ‌التحصیلان بتوانند با دانشی که کسب می‌کنند، با کارشناسان رشته‌های فنی، ارتباط برقرار کنند. این در حالی است که مدیران صنعتی چنین دروسی ندارند. اما این نکته را نباید فراموش کرد که مهندسان صنایع توانایی کار در رشته‌های مدیریتی را دارند و آن هم به دلیلی دروس مدیریتی است که در دانشگاه سپری می‌کنند. این دروس مدیریتی شامل اصول مدیریت، اصول حسابداری، اقتصاد خرد و کلان می‌شوند و با دانش در این دروس می‌توانند در سمت‌های مدیریتی و پروژه‌ها به عنوان مدیر کار کنند.
- مهندسان صنایع باید بتوانند در کنار دانش فنی، از دانش مدیریتی خود به‌جا استفاده کنند. به این معنا که، یک مهندس صنایع باید بتواند همانند یک مدیر ارشد فکر کند و تصمیم بگیرد. آنها باید بتوانند روی مسائل مالی و سودآوری تمرکز کنند، که البته کار مشکلی برای فردی فنی خواهد بود.
- اگر چارت سازمانی مدیران در سازمان‌ها را بخواهیم شرح دهیم، به این تقسیم بندی می‌رسیم: مدیران ارشد، مدیران میانی و مدیران عملیاتی. حوزه فعالیت مهندسان صنایع می‌تواند در رده مدیران میانی و مدیران عملیاتی باشد و این در حالی است که، مدیران صنعتی می‌توانند در سطح اول یعنی مدیران ارشد فعالیت کنند. البته باید به این اشاره کنیم که امکان جابجایی این رده‌های سازمانی وجود دارد و همه چیز، به سطح دانش و میزان مهارت افراد بستگی دارد.
- در جایی که مهندسی صنایع به طور سنتی بر کاربرد روش‌های مهندسی برای بهبود تولید و فرآیندهای مرتبط با صنعت تمرکز دارد، مدیریت صنعتی این سطح تمرکز را گسترش می‌دهد تا حوزه‌های دیگری مانند امور مالی، هوش تجاری، مراقبت‌های بهداشتی و مدیریت اطلاعات را در بر بگیرد.
آینده شغلی مدیریت صنعتی
یکی از تفاوت‌هایی که می‌توان برای این دو در نظر گرفت، می‌تواند آینده شغلی آنها باشد. طبق دفتر آمار کار ایالات متحده (BLS)، مدیران صنعتی ممکن است بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۹ رشد شغلی کمی داشته باشند یا اصلا رشد نداشته باشند. پیش‌بینی می‌شود فرصت‌های شغلی برای مدیران صنعتی در آینده به‌طور پیوسته کاهش یابد. اگر می‌خواهید با این مدرک تحصیلی آینده شغلی خوبی داشته باشید، باید علاوه بر تحصیل در دانشگاه، به گرفتن گواهینامه، بهبود مهارت‌ها، افزایش سابقه کاری و آشنایی با علم روز دنیا فکر کنید.
آینده شغلی مهندسی صنایع
مهندسی صنایع دامنه وسیعی دارد. در میان تمام رشته‌های مهندسی، این رشته است که حوزه‌های زیادی را در بر می‌گیرد. اگر مدرک مهندسی صنایع دارید، مسیرهای شغلی زیادی برای انتخاب در این رشته وجود دارد. این امر به این دلیل است که مهندسان صنایع درباره تولید دانش خوبی دارند و همین موضوع آنها را به فردی ارزشمند برای صنایع مختلف تبدیل می‌کند. به هر حال، تولید همان چیزی است که سازمان‌های مدرن امروزی را به حرکت در می‌آورد.
اما با این وجود، پیش‌بینی می‌شود که استخدام مهندسان صنایع از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۳۱ حدود ۳ درصد رشد کند که کمتر از میانگین همه مشاغل است.
