کارمندان مستحق داشتن مرخصی قانونی در طول سال هستند. طبق تعریف مرخصی که در مقاله انواع مرخصی در قانون کار عنوان کردیم، به زبان ساده مرخصی یکی از حقوقی است که هر کارمند و کارگری برای ترک کار در روزهای غیر تعطیل دارد. در طول سال معمولا برای هر کارگر تعداد روز معین و پیش‌بینی شده‌ای وجود دارد که می‌تواند مطابق قانون در محل کار حضور نداشته باشد. در قانون شش نوع مرخصی داریم که این شش نوع شامل مرخصی زایمان، مرخصی استحقاقی، استعلاجی، ساعتی، ازدواج و فوت اقوام درجه یک، زایمان و مرخصی بدون حقوق میشود. مرخصی بدون حقوق از جمله مزایای شغلی است که ممکن است بسیاری از کارجویان در آگهی استخدام شرکت‌ها به دنبال آن باشند.
مرخصی بدون حقوق چیست؟
همان‌طور که عنوان کردیم، در قانون کار انواع مرخصی برای کارگران و کارمندان در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال، مطابق قانون در هر ماه برابر ۲.۵ روز مرخصی استحقاقی برای کارگران و کارمندان در نظر گرفته شده است. همچنین، افراد در زمان بروز بیماری می‌توانند از مرخصی استعلاجی بهره‌مند شوند.
اما در ماده ۱۶ قانون کار، به طور خاص به مرخصی بدون حقوق اشاره شده که این نوع مرخصی نیز یکی دیگر از انواع مرخصی است که کارگران و کارمندان دارند؛ اما حقوق و مزایای کارمندان در این مدل مرخصی کمی متفاوت با مرخصی‌های دیگر مانند استحقاقی و استعلاجی است. برای استفاده از مرخصی بدون حقوق، کارمند درخواست خود را اعلام می‌کند و تنها با موافقت کارفرما، استفاده از آن امکان‌پذیر است. علاوه بر این، سقف مدت این نوع از مرخصی نیز ۲ سال در طول مدت خدمت در هر شرکت است. در زمان استفاده از این مدل مرخصی، قرارداد میان کارفرما و کارگر به حالت تعلیق در می‌آید و پس از پایان دوره، کارمند و یا کارگر می‌تواند سر کار خود برگردد. از مرخصی بدون حقوق، معمولا برای مواردی ضروری مانند تحصیل، گرفتاری‌های خانوادگی، سفرهای طولانی مدت و گذراندن دوره‌های کاری آزمایشی گرفته میشود.
مدت زمان مجاز برای استفاده از مرخصی بدون حقوق چقدر است؟
در ماده ۱۶ قانون کار، علاوه بر مواقع استفاده از مرخصی بدون حقوق به مدت زمان مجاز برای استفاده از این مدل مرخصی نیز اشاره شده است. به موجب این ماده، کارمندان و کارگران در تمام مدت خدمت خود نهایتا می‌توانند ۲ سال از مرخصی بدون حقوق استفاده کنند و همچنین، سقف مجاز استفاده از مرخصی بدون حقوق در یک سال کاری، یک ماه است. البته در صورت اخذ مجوز برای مرخصی بدون حقوق برای تحصیل و ارائه مستندات می‌توان این زمان را تمدید کرد، البته این بستگی به توافق طرفین قرارداد دارد.
در نهایت، برای استفاده از این نوع مرخصی باید با کارفرما به توافق برسید و همچنین پس از توافق، باید موافقت کارفرما را مکتوب و رسمی کنید.
آیا مدت زمان مرخصی بدون حقوق جزء سوابق کاری محاسبه میشود؟
در ماده ۳۰ قانون مدیریت خدمات کشوری عنوان شده که مدت زمان استفاده از مرخصی بدون حقوق جزء سوابق کاری افراد به شمار نمی‌آید. بنابراین، سوابق کاری کارمندان و کارگران در زمان آغاز مرخصی بدون حقوق متوقف میشود و پس از به پایان رسیدن به این دوران، روزهای کاری جزء سوابق کاری او به‌شمار می‌آیند.
آیا امکان بازگشت به کار بعد از اتمام دوره مرخصی بدون حقوق وجود دارد؟
یکی از مهم‌ترین کارهایی که در زمان توافق با کارفرما برای مرخصی بدون حقوق باید انجام دهید، مکتوب کردن این توافق است. قانون کار به صراحت ذکر می‌کند که فرد پس از پایان دوره مرخصی بدون حقوق می‌تواند سر کار خود برگردد و کارفرما موظف است که او را پذیرش کند.
در صورتی که کارفرما از پذیرش او سر باز بزند، این امکان برای کارگر و کارمند فراهم است که از کارفرما در دادگاه‌های ذی‌صلاح شکایت کند و از حق خود دفاع کند. در مقابل اگر بعد از اتمام مهلت مرخصی بدون حقوق، کارگر یا کارمند به محیط کار برنگردد، کارفرما می‌تواند علیه او طرح دعوا کند.
شرایط استفاده از مرخصی بدون حقوق
استفاده از این مدل مرخصی مانند هر نوع مرخصی دیگر در قانون کار، شرایط و ضوابط خاص خود را دارد. برای اینکه بتوانید از مرخصی بدون حقوق استفاده کنید، باید شرایط زیر را داشته باشید:
- کارمند و کارگر از تمام مرخصی‌های استحقاقی خود استفاده کرده باشد و پس از آن، سراغ درخواست مرخصی بدون حقوق برود. در صورت ماندن مرخصی استحقاقی، ابتدا باید آنها را به پایان برساند و بعد برای مرخصی بدون حقوق اقدام کند.
- ۴ ماه مرخصی استعلاجی کارمند و کارگر نیز به پایان رسیده باشد و با وجود عدم تایید بیماری فرد به‌عنوان بیماری صعب‌العلاج، او نتواند با وجود بیماری به کار خود ادامه دهد.
- برای توافق با کارفرما، فرد کارمند و کارگر باید دلیل و مستندات قانع‌کننده‌ای ارائه کند.
- کارمند یا کارگر باید درخواست خود را به صورت رسمی به کارفرما ابلاغ کند و منتظر نظر موافق و مخالف کارفرما بماند.
در صورتی که تمام این شرایط را دارید، می‌توانید برای مرخصی بدون حقوق اقدام کنید.
عدم حضور نیروی کار پس از اتمام مرخصی
نیروی کار پس از دوران مرخصی بدون حقوق خود می‌تواند به سر کار برگردد. در صورتی که فرد تمایلی به ادامه همکاری نداشته باشد، باید کارهای اداری برای تسلیم استعفا و همچنین توافق با کارفرما در این مورد را طی کند. عدم حضور کارمند و کارگر و پس از پایان دوران مرخصی بدون حقوق و بدون ارائه دلیل موجه، به‌عنوان ترک کار و فسخ یک‌طرفه قرارداد کاری تلقی میشود و اینجاست که کارفرما می‌تواند علیه کارمند شکایت کند.
بنابراین، برای جلوگیری از به وجود آمدن مشکل و طرح شکایت از خود، باید استعفای خود را ارائه دهید و به شکل کاملا رسمی از شرکت جدا شوید.
سخن پایانی
در این مقاله به تعریف مرخصی بدون حقوق و طرح شرایط و ضوابط آن پرداختیم. از این مدل مرخصی تنها در صورت توافق کارفرما می‌توانید استفاده کنید. علاوه بر این، کارفرما موظف است شما را پس از اتمام دوران مرخصی پذیرش کند و شما نیز باید در محل کار حاضر شوید، چرا که عدم حضور شما، ترک کار تلقی میشود و کارفرما می‌تواند از شما شکایت کند.
سلام وقت شما بخیر
من بیست و یکسال سابقه کار و بیمه دارم و در پایان مرداد میتونستم با ۴۲ سال سن درخواست بازنشستگی بدم ولی از ۴ ماه پیش بدلایل شخصی نتونستم سرکار برم.محل کارم دولتیه و اونها گفتن نمیدونیم چطور و باتوجه به وقفه ایجاد شده برای شما درخواست بازنشستگی بدیم.در صورت امکان منو راهنمایی کنید
آیا در زمان مرخصی بدون حقوق بیمه قطع میشود؟
سلام،
آیا مرخصی بدون حقوق شامل حال کارگرانی که با پیمانکار قرارداد دارند هم میشود؟؟؟؟