هنگامی که شرکت‌ها به دنبال برنامه‌ریزی برای اجرای فرایند بازاریابی هستند، با کانال‌ها و روش‌های متعددی روبه‌رو می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. امروزه راه‌های بسیاری برای جلب توجه مخاطب وجود دارد. بازاریابی نیز نقش بسیار مهمی در این جلب توجه ایفا می‌کند و این کار را به دو روش سنتی (کلاسیک) و دیجیتال (مدرن) انجام می‌دهد.
برای سال‌ها، انتخاب اول تمام شرکت‌ها برای جلب توجه مخاطب، بازاریابی سنتی بوده است. این روند تا زمانی ادامه پیدا کرد که خبری از بازاریابی دیجیتال نبود و شرکت‌ها تمام کارهای خود را به صورت سنتی انجام می‌دادند. اما دنیای دیجیتال، تحولی در دنیای بازاریابی به وجود آورد و جای بازاریابی سنتی را در کسب‌وکارها گرفت. هر دو روش، مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب از میان آنها کاملا بستگی به استراتژی سازمان‌ها و نتیجه‌ای دارد که می‌خواهند از بازاریابی بگیرند.
در این مقاله قرار است درباره این دو روش بازاریابی صحبت کنیم و به شما بگوییم که تفاوت میان روش سنتی و دیجیتال در چیست و هر کدام چه کاربردهایی دارند. قبل از شروع مقاله، در تصویر زیر نگاهی کلی به تفاوت‌ها و معنا و مفهوم این دو روش بازاریابی خواهیم انداخت.
بازاریابی سنتی چیست؟
بازاریابی سنتی به روشی در بازاریابی گفته می‌شود که در آن از اینترنت خبری نیست و تمام کارها در این روش، در چند رسانه مختلف انجام می‌شود. این روش از بازاریابی، سال‌ها و دهه‌ها مورد استفاده بسیاری از کسب‌وکارها قرار می‌گرفت، اما امروزه به دلیل وجود دیجیتال مارکتینگ، این روش بازاریابی کم‌رنگ‌تر شده است. اما با این حال، نمی‌توان مزایا و نقاط قوت این روش را نادیده گرفت.
برخی از روش‌هایی که در این مدل بازاریابی مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارت‌اند از:
- کارت پستال‌ها، کوپن‌ها و بسته‌های اطلاعاتی که مستقیما پست می‌شوند
- تبلیغات تلویزیونی یا رادیویی
- آگهی در روزنامه‌ها یا مجلات
- بیلبورد و فلایر
- تماس تلفنی و اعلان‌های متنی
بسیاری از شرکت‌ها از این روش‌ها برای تبلیغات استفاده می‌کنند و این روزها، تبلیغات خدمات و محصولات آنها را روی بیلبوردها، در تلویزیون و رادیو مشاهده می‌کنیم و حتی با تماس بازاریابان آنها مواجه می‌شویم.
چرا بازاریابی سنتی؟
صحبت در مورد مزایای بازاریابی سنتی در مقابل مزایای بازاریابی دیجیتال، یکی از بحث‌هایی است که همیشه بازار آن داغ است. بازاریابی سنتی به بازاریابی گفته می‌شود که در فرایند تبلیغات در آن نیازی به اینترنت نیست. این روش برای مدت بسیار طولانی، توسط شرکت‌های بسیار مورد استفاده قرار می‌گرفت و به تکامل نیز رسید. اما با این حال، به دلیل پیشرفت تکنولوژیکی، استفاده از آن بسیار محدود شد.
ما روزانه تبلیغات زیادی را در تلویزیون و روزنامه‌ها می‌بینیم و شاید با این تبلیغات روز خود را شروع کنیم. حتی وقتی از خانه خارج می‌شویم، با تبلیغات محصولات و شرکت‌ها روی بیلبوردها مواجه می‌شویم. این بیلبورد، حتی می‌تواند تبلیغ یک فیلم باشد و این تبلیغ، یکی از انواع بازاریابی است. این روش تبلیغاتی، به شرکت تولیدکننده فیلم کمک می‌کند تا توجه مردمی که در خیابان در رفت‌وآمد هستند را جلب کند. به همین خاطر است، که هنوز هم این روش تبلیغاتی در بسیاری از کشورها خصوصا ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تدوین استراتژی بازاریابی در شرکت‌ها، بسته به خود شرکت و فعالیت آن، متفاوت خواهد بود. شرکت‌هایی که به دنبال روش سنتی در بازاریابی هستند، مخاطبان سنتی نیز دارند و این مخاطبان هستند که حرف اول را در تعیین استراتژی بازاریابی می‌زنند.
- اگر در استراتژی بازاریابی در شرکتی مخاطبان هدف افراد مسن‌تر باشند، انتخاب آن شرکت برای بازاریابی، روش سنتی است. بسیاری از گزارش‌ها و نظرسنجی‌ها ثابت می‌کنند که افراد بالای ۵۰ سال در مقایسه با افراد ۲۰ تا ۳۰ ساله، دو برابر بیشتر تلویزیون تماشا می‌کنند و روزنامه می‌خوانند.
- اگر کسی یا شرکتی بخواهد کسب‌وکار خود را به صورت محلی توسعه دهد، بازاریابی سنتی برای آنها بهترین و البته مفیدترین گزینه است. کسب‌وکارهای کوچک با استفاده از آگهی‌ها و بیلبوردهای تبلیغاتی در سراسر خیابان، بهتر رشد می‌کنند. دلیل استفاده از این روش نیز این است که، این کسب‌وکارها راحت‌تر می‌توانند توجه مخاطبان هدف خود را جلب کنند.
- یکی از مزایای بزرگ تبلیغات سنتی این است که به طور مکرر پخش می‌شوند. اما در دیجیتال مارکتینگ، مخاطب به‌راحتی می‌تواند از کنار تبلیغات گذر کند.
دیجیتال مارکتینگ چیست؟
دیجیتال مارکتینگ به واسطه پیشرفت تکنولوژی و فناوری، وارد فعالیت‌های بازاریابی شرکت‌ها شد. برای اجرای کمپین‌های دیجیتال مارکتینگ و همچنین تدوین استراتژی در این بخش، حتما نیاز به اینترنت و استفاده از کانال‌های آنلاین است. تعداد کانال‌های مورد استفاده در دیجیتال مارکتینگ به اندازه کانال‌های بازاریابی سنتی نیست، اما می‌توان اثربخشی آنها را در دنیای امروز، بیشتر دانست.
برخی از روش‌هایی که در این مدل بازاریابی مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارت‌اند از:
- بازاریابی محتوایی
- ایمیل مارکتینگ
- انتشار پست در شبکه‌های اجتماعی
- تبلیغات در گوگل
- اینفلوئنسر مارکتینگ
- بازاریابی وابسته یا افیلیت مارکتینگ
- بهینه سازی موتور جستجو یا سئو
از آنجایی که استفاده از اینترنت و گوشی‌های هوشمند در میان کاربران بسیار افزایش پیدا کرده است، از این رو، این روش‌ها نیز در شرکت‌ها بسیار محبوب شده‌اند و به صورت مکرر استفاده می‌شوند. به گزارش دیتا ریپورتال، ۴.۹۵ میلیارد کاربر فعال اینترنت در جهان و ۴.۶۲ میلیارد کاربر فعال شبکه‌های اجتماعی وجود دارد و این اعداد نشان می‌دهد که استخدام کارشناس دیجیتال مارکتینگ و استفاده از بازاریابی دیجیتال، از جمله تصمیمات منطقی است که هر شرکتی می‌گیرد. حتی به همین دلیل است که بسیاری از شرکت‌ها در پرداخت حقوق کارشناس مارکتینگ دست‌ودل‌بازتر عمل می‌کنند، چرا که می‌دانند از این حوزه می‌توانند درآمد بیشتری کسب کنند.
چرا بازاریابی دیجیتال؟
در دنیایی که سرعت تکامل بسیاری از فناوری‌ها بسیار زیاد است، دیجیتال مارکتینگ نیز به سرعت به تکامل خود ادامه می‌دهد و به یکی از پراستفاده‌ترین روش‌های بازاریابی در شرکت‌ها تبدیل شده است. امروزه بسیاری از مردم می‌توانند با کمک اینترنت و گوشی‌های هوشمند خود، کار مارکتینک را انجام دهند. از آنجایی که روش‌های مورد استفاده در دیجیتال مارکتینگ روش‌های فیزیکی نیستند، بنابراین هزینه حمل‌ونقل و بسیاری از هزینه‌های مازاد که بازاریابی سنتی دارد، در این روش وجود ندارد.
علاوه بر این، استفاده مردم از گوشی‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی بسیار بیشتر شده و همین موضوع، تبلیغات از طریق اینترنت را منطقی‌تر از تبلیغات در تلویزیون یا مجله، کرده است.
این روزها، راه‌های بسیار زیادی برای اجرای این روش بازاریابی وجود دارد. از آنجایی که بازاریابی دیجیتال به بازاریابی مدرن نیز معروف است، بنابراین برای اجرای این روش بازاریابی باید در مورد فناوری و پیشرفت‌های فعلی دانش کافی داشته باشید. برای موفقیت در بازار، باید از جدیدترین روندها در حوزه دیجیتال مارکتینگ باخبر باشید و از روش‌های جدید استفاده کنید تا نتیجه بگیرید. این یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که یک مدیر مارکتینگ باید داشته باشد و باید به دنبال جدیدترین روندها در این حوزه باشد.
بازاریابی دیجیتال نسبت به بازاریابی سنتی مزایای بیشتری دارد. در زیر به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
- ردیابی مشارکت مخاطبان و جمع‌آوری داده در این روش بسیار آسان‌تر است. این داده‌ها به شما کمک می‌کنند تا وب‌سایت شرکت را بهبود ببخشید. چرا که مخاطب سراغ وب‌سایت شما خواهند آمد و باید بتوانید خواسته‌های او را برآورده کنید.
- کسب‌وکارها می‌توانند خدمات خود را به صورت رایگان در بسیاری از پلتفرم‌های آنلاین تبلیغ کنند. امکان ارسال و دریافت ایمیل بدون پرداخت هزینه نیز وجود دارد. اما در بازاریابی سنتی، چاپ و ارسال کارت پستال و تبلیغات در بیلبورد، هزینه‌های بسیاری را به دنبال دارد.
- از آنجایی که بازاریابی دیجیتال دامنه وسیع‌تری دارد، به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا در جلب توجه مخاطب بهتر عمل کنند.
آیا بازاریابی دیجیتال جایگزین بازاریابی سنتی شده است؟
اگرچه استفاده از بازاریابی سنتی به اندازه گذشته نیست، اما همچنان در برخی مواقع و در برخی بازارها کاربرد دارد. بسته به بودجه، موقعیت مکانی و اهداف کسب‌وکارها، انواع روش‌های بازاریابی سنتی هنوز هم برای بسیاری از شرکت‌ها مفید است. همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، هنوز هم تبلیغات بیلبوردی به عنوان یکی از اصلی‌ترین استراتژی‌ها در شرکت‌ها برای تبلیغات، مورد استفاده قرار می‌گیرد. حتی برخی از شرکت‌ها روش‌های مورد استفاده در بازاریابی سنتی را با دیجیتال مارکتینگ ترکیب کردند و نوع خاصی از بازاریابی را برای اهداف خود به وجود آورده‌اند. به عنوان مثال، بیلبوردهای دیجیتال از فناوری بازاریابی دیجیتال برای انتقال پیام و هدف قرار دادن گروه‌های خاص استفاده می‌کنند، اما مکان آنها همان فضای باز است که برای بیلبوردهای سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در یکی دو سال گذشته، اکثر کارآفرینان به دلیل مزایایی که بازاریابی دیجیتال برای آنها فراهم کرده، تمام استراتژی‌های بازاریابی خود را بر اساس دیجیتال مارکتنیگ چیده‌اند. اما از میان این دو روش بازاریابی، کدام استراتژی، استراتژی برنده است؟
پاسخ کوتاه: بستگی دارد.
جواب طولانی:
بازاریابی دیجیتال را می‌توان بهترین گزینه برای اکثر افراد در نظر گرفت. اگر قصد شما از بازاریابی دسترسی به گروه خاصی از افراد در نقاط مختلف است و در عین حال می‌خواهید هزینه‌ها را پایین نگه دارید، بازاریابی دیجیتال گزینه ایده‌آل شما خواهد بود. علاوه بر این، بازاریابی دیجیتال این امکان را به شما می‌دهد تا از اجرای کمپین‌ها اطلاعاتی به‌دست آورید و کمپین‌ها را از نظر موفقیت ارزیابی کنید، تا بتوانید از نتایج آن در کمپین‌های بعد استفاده کنید.
اما با این حال، بازاریابی سنتی نیز هنوز جایگاه خود را دارد. اگر می‌خواهید به مخاطبان مسن‌تر یا مخاطبان محلی دسترسی پیدا کنید، بازاریابی سنتی ممکن است سازنده‌تر و بهتر از بازاریابی دیجیتال باشد. اگرچه خیلی‌ها روش‌هایی که در بازاریابی سنتی استفاده می‌شوند را قدیمی می‌نامند، اما واقعیت این است که این روش‌ها هنوز هم مخاطبان خاص خود را دارند و برای بسیاری کار می‌کنند!
از مهم‌ترین kpi برای مارکتینگ این است که مخاطب بیشتری جذب کنید. در زمان انتخاب میان بازاریابی دیجیتال و بازاریابی سنتی، ابتدا باید مخاطب خود را در نظر داشته باشید؛ به این فکر کنید که مخاطبان شما اطلاعات خود را از کجا دریافت می‌کنند و از آن اطلاعات برای تصمیم‌گیری استفاده کنید. حتی در زمان انتخاب میان این دو روش بازاریابی، حتما لازم نیست که یکی را بر دیگری ترجیح دهید و گزینه انتخاب نشده را کنار بگذارید. با اینکه بازاریابی سنتی جای خود را به بازاریابی دیجیتال داده است، اما مهم این است که شما با توجه به مخاطبانی که دارید، بهترین تصمیم را بگیرید و بهترین کمپین‌ها را اجرا کنید.
