تحلیل کسب و کار چیست؟ تکنیک‌ها و فرصت‌های شغلی

سازمان‌ها از روش‌های مختلفی برای بهبود عملکرد و افزایش بهره‌وری استفاده می‌کنند که یکی از آن‌ها تحلیل کسب و کار (Business Analysis) است. فرآیندهایی که تحلیل کسب‌وکار نام می‌گیرند شامل توسعه نرم‌افزار، بهینه‌سازی استراتژی‌های سازمانی و موارد دیگر است. اگر به دنبال فرصت‌های شغلی استخدام تحلیلگر کسب و کار یا ورود به این حرفه هستید، همراه ایران تلنت باشید تا با مهارت‌ها، تکنیک‌ها و مسیر شغلی این حوزه آشنا خواهید شوید.

تحلیل کسب و کار چیست؟

تحلیل کسب و کار یک حوزه بین‌رشته‌ای است که از ترکیب دانش‌های مختلف مانند مدیریت، فناوری اطلاعات، اقتصاد، آمار، و علوم داده شکل گرفته است. این حوزه دارای چارچوب‌های علمی، استانداردها و روش‌شناسی‌های مشخصی است که توسط نهادهایی مانند انجمن بین‌المللی تحلیل کسب و کار (IIBA) تعریف شده‌اند.
جمع‌آوری و بررسی داده‌ها، تحلیل فرآیندهای کاری، شناسایی مشکلات، پیشنهاد راه‌حل‌های بهینه و همکاری با تیم‌های فنی و مدیریتی برای اجرای تغییرات، مجموع کارهایی است که تحلیل کسب و کار نام می‌گیرد. تحلیل کسب و کار در حوزه‌های مختلفی از جمله مدیریت استراتژیک، فناوری اطلاعات، بازاریابی، مالی و بهینه‌سازی فرآیندهای سازمانی کاربرد دارد.

۵ وظیفه تحلیلگر کسب و کار چیست؟

تحلیلگر کسب و کار وظیفه دارد نیازهای سازمان را شناسایی کرده و با بررسی داده‌ها، فرآیندها و سیستم‌ها، راهکارهای بهینه‌ای برای بهبود عملکرد ارائه دهد. او با مدیران، تیم‌های فنی و سایر ذی‌نفعان همکاری می‌کند تا مشکلات را تحلیل کرده و راه‌حل‌های عملی پیشنهاد دهد. همچنین، جمع‌آوری و تفسیر داده‌ها، مدلسازی فرآیندهای کسب و کار، تدوین گزارش‌های تحلیلی و ارائه توصیه‌های استراتژیک از جمله مسئولیت‌هایی است که معمولا در آگهی‌های استخدام تحلیلگر داده کسب‌وکارها درج می‌شود.

تحلیلگر کسب و کار باید مهارت‌های ارتباطی قوی داشته باشد تا بتواند نیازهای سازمان را به زبان ساده برای تیم‌های مختلف توضیح داده و در پیاده‌سازی تغییرات نقش مؤثری ایفا کند. درنتیجه سازمان‌ها انتظار دارند با استخدام تحلیلگر کسب و کار این ۵ وظیفه انجام شود:

1. تحلیل نیازهای سازمان و تعریف مشکلات و فرصت‌ها
2. مدل‌سازی فرآیندهای کسب و کار برای بهینه‌سازی عملکرد
3. جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها برای تصمیم‌گیری بهتر
4. همکاری با تیم‌های فنی و مدیریتی برای پیاده‌سازی راهکارهای مناسب
5. ارائه گزارش‌های تحلیلی و توصیه‌های کاربردی

بررسی بازار کار تحلیل کسب و کار در ایران

تمایل سازمان‌ها به استخدام تحلیلگر کسب و کار به شدت افزایش یافته است زیرا تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر داده‌های عددی که پشتوانه واقعی دارد، کمتر به شکست منجر می‌شود. درنتیجه بسیاری از سازمان‌ها، از استارتاپ‌ها تا شرکت‌های بزرگ، به دنبال متخصصانی هستند که بتوانند اطلاعات را به بینش‌های استراتژیک تبدیل کنند.

تحلیل کسب‌وکار، هنر تبدیل داده‌ها به بینش و تصمیمات به موفقیت است. اگر به دنبال یک مسیر شغلی پویا و پرتقاضا هستید، راه شما از این‌جا آغاز می‌شود!

در ایران بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها به دنبال بهینه‌سازی فرآیندها، تصمیم‌گیری مبتنی بر داده و افزایش بهره‌وری هستند و می‌توان ادعا کرد که بازار کار تحلیل کسب و کار در ایران رو به رشد است. با این حال، چالش‌هایی مانند نبود استانداردهای مشخص برای این حرفه، آشنایی محدود کارفرمایان با نقش تحلیلگر کسب و کار و تفاوت در شرح وظایف در سازمان‌های مختلف باعث شده است که مسیر شغلی این حوزه در ایران هنوز به‌اندازه کشورهای پیشرفته شفاف نباشد.

در حال حاضر، فرصت‌های استخدام مدیر کسب و کار در شرکت‌های بزرگ، صنایع مالی، بیمه، فناوری اطلاعات و مشاوره مدیریت نسبتاً زیاد است و افراد با مهارت‌های داده‌کاوی، مدل‌سازی کسب‌وکار و تفکر تحلیلی می‌توانند شانس خوبی برای ورود به این حوزه داشته باشند. در ادامه ۴ عنوان شغلی مرتبط با تحلیل کسب‌وکار آمده است:

• تحلیلگر داده (Data Analyst)
• مدیر تحلیل کسب و کار (Business Analysis Manager)
• تحلیلگر سیستم‌های اطلاعاتی (IT Business Analyst)
• تحلیلگر فرایندهای کسب و کار (Process Analyst)

۴ روش رایج برای تحلیل کسب‌وکار

داده‌ها، ارزشمندترین دارایی کسب‌وکارها در دنیای امروز هستند. کسب‌وکارها باید با اتکا بر داده‌ها دریابند که در چه جایگاهی قرار دارند و چه عواملی بر موفقیت یا شکست آن‌ها تأثیر می‌گذارد. در تحلیل کسب و کار از روش‌ها و تکنیک‌های مختلفی استفاده می‌شود که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

1. تحلیل SWOT برای شناسایی موقعیت و تدوین استراتژی
2. مدل‌سازی فرآیندهای کسب و کار (BPMN) برای بهینه‌سازی عملکرد
3. تکنیک MoSCoW برای اولویت‌بندی نیازهای کسب‌وکار
4. تحلیل داده و هوش تجاری (BI) برای تصمیم‌گیری مبتنی بر داده

هر یک از آن‌ها بخش مهمی از فرآیند تصمیم‌گیری را پوشش می‌دهند و به درک بهتر وضعیت فعلی، پیش‌بینی آینده و بهینه‌سازی عملکرد کمک می‌کنند. استفاده از این چهار روش به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا با شناخت بهتر محیط، بهینه‌سازی فرآیندها، مدیریت منابع و تصمیم‌گیری داده‌محور، عملکرد خود را ارتقا دهند و رقابت‌پذیرتر شوند.

۴ مهارت ضروری برای ورود به مسیر شغلی تحلیلگر داده

تحلیل کسب و کار یکی از مشاغل پردرآمد و پرتقاضا در دنیای امروز است. اگر به استخدام تحلیلگر کسب و کار علاقه‌مند هستید، باید مهارت‌های تحلیلی، داده‌محوری و تفکر استراتژیک خود را تقویت کنید. از جمله ابزارهای ضروری که در این راه نیاز دارید، می‌توان به این ۴ مورد اشاره کرد:

تحلیل داده و کار با ابزارهای مرتبط مانند Excel، SQL، Python

ابزارهایی مانند Excel برای تحلیل‌های ابتدایی، گزارش‌گیری و مدل‌سازی داده‌ها، SQL برای استخراج و پردازش داده‌ها از پایگاه‌های داده و Python برای انجام تحلیل‌های پیشرفته، مصورسازی داده‌ها و یادگیری ماشین استفاده می‌شوند. استفاده از این ابزارها در تحلیل کسب و کار کمک می‌کنند تا تحلیلگران روندها را شناسایی کنند، الگوهای پنهان را کشف کنند و پیش‌بینی‌های دقیق‌تری ارائه دهند.

تفکر استراتژیک و حل مسئله برای ارائه راهکارهای کاربردی

تحلیلگران کسب و کار باید بتوانند از یک دید کلان به مسائل نگاه کنند و راهکارهایی ارائه دهند که به رشد و بهبود سازمان کمک کند. این مهارت شامل توانایی تجزیه‌وتحلیل مشکلات پیچیده، ارزیابی گزینه‌های مختلف و انتخاب بهترین راه‌حل بر اساس داده‌ها و نیازهای کسب‌وکار است.

مهارت‌های ارتباطی قوی برای تعامل با تیم‌ها و ارائه گزارش‌های دقیق

این مهارت شامل نوشتن گزارش‌هایدقیق و قابل فهم، ارائه‌های حرفه‌ای، و توانایی برگزاری جلسات مؤثر برای جمع‌آوری نیازمندی‌ها و توضیح راهکارهای پیشنهادی است. مهارت ارتباطی قوی در کار تحلیل کسب و کار کمک می‌کند تا داده‌پردازان مثل یک پل ارتباطی بین بخش‌های مختلف سازمان عمل کنند و از سوءتفاهم‌های احتمالی جلوگیری کنند.

آشنایی با متدولوژی‌های چابک (Agile) و مدیریت پروژه

یک تحلیلگر کسب و کار باید با اصول اسکرام (Scrum)، کانبان (Kanban) و سایر فریمورک‌های چابک آشنا باشد تا بتواند در تیم‌های توسعه نرم‌افزار، استارتاپ‌ها و پروژه‌های پیچیده نقش مؤثری ایفا کند.

همچنین، آشنایی با ابزارهای مدیریت پروژه مانند Jira، Trello و Asana می‌تواند به تحلیلگر در پیگیری وظایف، هماهنگی با تیم‌ها و مستندسازی فرآیندها کمک کند. بدون این مهارت، تحلیلگران ممکن است در محیط‌های کاری مدرن که نیاز به انعطاف‌پذیری و سرعت بالا دارند، کارایی لازم را نداشته باشند.

جمع‌بندی

در این یادداشت بررسی کردیم که تحلیل کسب و کار چیست و چرا اهمیت دارد. مهارت‌های کلیدی موردنیاز برای ورود به این حرفه، از جمله تحلیل داده با ابزارهایی مانند Excel و SQL، تفکر استراتژیک، مهارت‌های ارتباطی قوی و آشنایی با متدولوژی‌های چابک در مسیر استخدام تحلیلگر داده مهم است که به تفصیل بررسی کردیم. همچنین، روش‌های کاربردی تحلیل کسب‌وکار، مانند تحلیل SWOT، مدل‌سازی فرآیندها، و… را معرفی کردیم و در نهایت، نگاهی به بازار کار تحلیلگران کسب‌وکار در ایران انداختیم. برای اطلاع از آگهی‌های استخدام تحلیلگر داده مشترک خبرنامه ایران‌تلنت شوید.