قرارداد آزمایشی برای بسیاری از کارجویان و کارفرمایان مفهومی آشنا است. طبق این قرارداد که در ماده ۱۱ قانون کار نیز پیش‌بینی شده، طرفین می‌توانند با توافق قبلی مدتی را به صورت آزمایشی با یکدیگر کار کنند. در حقیقت، همانطور که از اسم این قرارداد پیداست طی دوره آزمایشی دو طرف برای بررسی و ارزیابی یکدیگر فرصت خواهند داشت.
اگرچه قرارداد آرمایشی از طرف کارفرما پیشنهاد میشود، اما کارفرما در اجرای آن نیز با محدودیت‌هایی روبه‌رو است. حال اینکه قرارداد آزمایشی چیست و دارای چه شرایطی است، موضوع اصلی این نوشته است. برای راهنمایی بهتر، بهناز حمزه، مدیر منابع انسانی شرکت ایران تلنت، به سوالات احتمالی حول این موضوع پاسخ داده است.
قرارداد آزمایشی چیست؟
در قانون کار اشاره مستقیمی به قرارداد کار آزمایشی نشده است. با این حال، طبق ماده ۱۱ قانون کار، طرفین (کارمند و کارفرما) می‌توانند با توافق یکدیگر، دوره‌ای را به نام «دوره آزمایشی کار» در نظر بگیرند. این دوره معمولاً سه ماهه است و جزوی از قرارداد کاری محسوب میشود.
در تبصره ماده ۱۱ بر این موضوع تاکید شده که مدت دوره آزمایشی باید در قرارداد کار مشخص شود. در این گونه قراردادها باتوجه به امکان قطع رابطه کار، حق فسخ در نظر گرفته نشده است. باید بگوییم که در قانون کار، چیزی به نام قرارداد آزمایشی وجود ندارد و ماده ۱۱ قانون کار نیز به حق توافق دو طرف برای داشتن چنین قراردادی اشاره می‌کند.
شرایط قرارداد آزمایشی چگونه است؟
همانطور که در بالا اشاره شد، قرارداد آزمایشی براساس توافق دو طرف منعقد میشود، بنابراین مانند هر قرارداد دیگری هر دو طرف باید آن را تایید و امضا کنند. این نوع قرارداد تنها می‌تواند در ابتدای کار منعقد میشود و کارفرما نمی‌تواند بعد از گذشت مدتی از انجام خدمت درخواست انعقاد قرارداد آزمایشی را داشته باشد. این درخواست در هیچ شرایطی قابل‌پذیرش نیست.
مدت قرارداد آزمایشی به چه صورت است؟
حداکثر مدت قرارداد آزمایشی در قرارداد کار، برای کارگر ساده یک ماه و برای نیروی کار متخصص سه ماه در نظر گرفته شده است. کارفرما نمی‌تواند مدتی بیش از سه ماه را به عنوان قرارداد آزمایشی تعیین یا آن را با شرایط فعلی برای مدت بیشتری تمدید کند.
آیا کارفرما می‌تواند با توافق، مزایایی کمتر از آنچه در قانون کار پیش‌بینی شده را در نظر بگیرند؟
در قرارداد کار رعایت حداقل‌های پیش‌بینی شده در قانون کار الزامی است. کارگر و کارفرما حتی با توافق و درج در قرارداد کار نیز نمی‌توانند برای امتیازات و مزایای کمتر از قانون باهم به توافق برسند. هر گونه توافق در این زمینه، بر خلاف مقررات قانون کار و فاقد اعتبار است و در مراجع حل اختلاف نیز مورد پذیرش قرار نمی‌گیرد.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره بیمه خویش فرما تامین اجتماعی
شرایط فسخ قرارداد آزمایشی توسط کارفرمایان یا کارمندان چگونه است؟
همانطور که در بالا گفتیم، قرارداد آزمایشی فرصتی است برای آزمایش توانمندی‌ها و رفتار کارمند (یا کارگر) در محیط کار و همچنین، محک زدن شرایط کاری توسط آنها. در صورت عدم هماهنگی این موارد با نیاز هر دو طرف، هم کارفرمایان و هم کارگران می‌توانند این قرارداد را فسخ کنند.
در صورتی که کارفرما، توانایی لازم را برای انجام مسئولیت در فرد نبیند می‌تواند با پرداخت حقوق دوره آزمایشی با او قطع همکاری کند. حتی اگر چند روز از شروع کار گذشته باشد، کارفرمایان موظف به پرداخت حقوق سه ماه هستند.
حال ممکن است کارمند خواستار قطع رابطه کار باشد. در این صورت کارمند تنها مستحق دریافت حقوق در مدت حضور و مدت انجام کار است.
آیا حق بیمه به قرارداد آزمایشی تعلق میگیرد؟
کارمندان در مدت قرارداد کار آزمایشی نیز باید از سوی کارفرمایان بیمه شوند. بیمه نشدن کارمندان در این دوره به معنی تخلف از قانون کار است و در صورت شکایت باعث جریمه شدن کارفرما میشود.
پرداخت عیدی و سنوات در قرارداد آزمایشی به چه صورت است؟
حتی اگر قرارداد سه ماه باشد، عیدی و سنوات به کارمندان یا کارگران تعلق میگیرد.
در قراداد کار موقت باید به چه مواردی حتماً اشاره شود؟
کلیه موارد گفته شده در قرارداد آزمایشی کار مانند قرارداد کاری مدت موقت یا کار معین است. علاوه بر ذکر مشخصات دو طرف قرارداد و تاریخ شروع و پایان همکاری، ساعت کاری، میزان مرخصی، حقوق و مزایا، حق مسکن، تعیین محل کار کارگر، تعهدات طرفین و … باید در قرارداد ذکر شده باشد.
نمونه قرارداد آزمایشی (یا قرارداد کار موقت)
در ادامه می‌توانید نمونه‌ای از یک قرارداد آزمایشی یا همان قرارداد کار موقت را مشاهده کنید.
اگر درباره قرارداد آزمایشی و یا دیگر انواع قرارداد بین کارفرما و کارمند سوالی دارید و یا تجربه خاصی در این زمینه کسب کرده‌اید، خوشحال می‌شویم که آنها را در پایین همین پست با ما در میان بگذارید.
عالی بود
با سلام ، ما برای یک شرکت حفاظتی قرارداد سه ماهه بسته ایم و کار فرما میگه هیچ تعطیلی در ایام اخر هفته یا مناسبتها ندارید و هر سر پست هستیم ایا بغیر از حقوق قانون کار ،اضافاتی باید برای ما در نظر گرفته بشه یا نه ؟با تشکر
عالی بود
باسلام واحترام
بسیار خوب بود.
لطفا اگر ممکنه یک نمونه از ۴ساعت کار موقت درهفته را به ماه تبدیل کنیدو عائله مندی به خانم متاهل شاغل تعلق میگیرد یانه
ممنونم دکترفرجیان
سلام،من غریب ۳ سال دردفتر مرکزی هلدینگ در سمت مدیر مالی فعالیت میکردم،سال دوم کارفرما با یک نامه رسمی من را مامور به خدمت در یکی از زیر مجموعه های خودش کرد،یکی از شرکتهای زیر مجموعه،دز زمان یکسالی که در این زیر مجموعه مامور بودم،کارفرمای اصلی و اولیه حقوقم را میداد،دقیقا طبق روال قبل،در فروردیم ۹۹ هم مساعده فروردین رو هم طبق روال داد،اما ۳ روز پیش یک نسخه قرارداد دوماهه ازمایشی با شرکت دوم برای من اورد،باتوجه به اینکه در یکسال گذشته من قراردادی هم نداشتم،ولی طبق روال سنوات قبل کار میکردم،اینها میخوان بعد از دوماه قرارداد ازمایشی به کار من خاتمه بدن،ایا این کار صحیح است،من چند سال توی هلدینگ اصلی کار میکردم و مامور به زیر مجموعه شدم،ایا اصلا چنین چیزی قانونی است،قرارداد ازمایشی اصلا غیر قانونی نیست به نظر شما،باتشکر،لطفا مساعدت بفرمایید جواب را بدید
سلام اگر کارفرما قرارداد ۳ماهه ای با حقوق و بیمه مشخص با ما ببندد و از ما بخواهد زودتر از سه ماه محل کار را ترک کنیم ایا حقوق و بیمه باقی مانده را باید پرداخت کند یا خیر؟
با سلام و خسته نباشید
اگر دوره آزمایشی یک ماهه بدون عقد قرارداد باشد و کار فرما بعد گذشت ۲۲ روز اعلام کند که ادامه همکاری میسر نیست و به تعهدات توافق شده عمل نکند(حقوق توافق شده یک ماهه)، آیا امکان پیگیری از مراجع قضایی وجود دارد؟
ممنون از مطالب مفیدتان.
سلام .
من ۹۶/۰۱/۱۹ در یک شرکت استخدام شدم . ۱۰ سال هم سابقه کار و پرداخت بیمه تامین اجتماعی دارم .به من گفتند که ۱ الی ۴۰ روز آزمایشی هستی . بیمه منو از اول فروردین ۹۶ رد کردند و گفتند حقوق نداری . برج اردیبهشت الی پایان تیر ماهیانه ۵۰۰ تومن که زیر قانون کار هست به من حقوق دادندو بیمه رو رد کردند و عیدی و سنوات منو همچنین از اول مرداد حساب کردند . سوال من اینه اگه به اداره کار شکایت کنم رسیدگی میشه و دستم جایی بند هست ؟ . یادم رفت بگم اول هر سال برگه تسویه حساب سفید با اثر انگشت و امضا از من گرفتند ولی برگه صندوق امضا نکردم همه حقوق را به حساب بانکی میریختند و مستندات اونو میتونم از سامانه بام ملی بگیرم . ممنون میشم راهنماییم کنید . خدا خیرتون بده
باسلام وخسته نباشید بنده قرارداد ازمایشی داشتم ماه اول حادثه پیش امد انگشت پام شکست .الان میگن مقصر هستی .ایا دوره ازمایش مقصر کارفرما میشود یامن ؟
با سلام
ایا در مدت قرار داد ازمایشی کارفرما وظیفه دارد لیست بیمه رد کند.
درود بله از بدو ورود کارمند و مشغول بکار شدنش کارفرما موظف به بیمه کردن میباشد
باسلام حتما چون داخل توضیحات آمده که اگر زودتر لغو شود کارفرما حقوق سه ماه یعنی حقوق ماههایی که باهاتون قرارداد بسته را باید پرداخت کند
سلام خسته نباشید
من جایی به مدت دو هفته کار کردم با قرارداد آزمایشی.داخل یک بند قانون ۱۱ کار نوشته شده اما یک بند دیگه نوشته شده که اگه به هر دلیلی در دوره آزمایشی قطع همکاری بشه حقوق یک ماه به عنوان آموزش پرداخت نمیشه.میخواستم ببینم این قانونی هست یا خیر ؟ کسی که قطع همکاری کرده خودم بودم
اگر فسخ قرارداد از طرف شما باشد تا زمان حضور در مجموعه ای که کار میکنید قابل پرداخت اما اگر از سمت مجموعه قطع همکاری شوید بایستی تا پایان مدت قرارداد را با شما تسویه کنند.
با سپاس
باسلام
درتاریخ۱۰/۲۳/۱۴۰۲
کلیه مدارک بعلاوه ۲۰۰میلیون سفته اخذودرپی آن اعلام کردن به معرفی ضامن بازنشسته دولتی که پشت سفته را امضا کنه این کار‌ها رانیزانجام دادم که مشغول کار نگهبانی کارگاه درحال ساخت است اما بنده قراردادرا با شرکت اصلی بستم حالا برگه برای من ایمیل کردن نوشته شده ناخالص پرداختی ۱۲م بصورت آزمایش بکار نگهبانی مشغول باشم حالا مشکل اینست که بنده نمیدونم چکار کنم هر کسی داخل پروژه هست چه از مدیر کارگاه سرپرست کارگاه هرکسی یه دستوری میده بروانبارجای انبار دارکارداره بروجای مسول خریدبشین تا ازخریدتشریف بیاره درطول ۸ ساعت کار۴ساعت بدین صورت است وروزی هم ۲ ساعت صرف جابجایی اقلام انبارمیشه مابقی ۲ ساعت هم باید نگهبان باشم نه میتونم ورود و خروج ثبت کنم وغیره مدیر کارگاه هم میادمیگه کی اومده داخل سالن فیلم گرفته و زنگ زده اونجا بی دروپیکره درنهایت این پوشیده برهیچکس نیست که ضعیفها قربانی سودجویی قویترینهاهستن حال سوال اینه سفته ضمانت شده واعلام به امضا یک نسخه قراردادآزمایشی روکجای دلم بزارم شرکت هم بی دروپیکرنه دوربین نه سیستم ایمنی نه امنیتی ایا صلاح به ادامه همکاری را می‌بینید
ممنون از مطالب خوبتون
سلام. خواهش می‌کنیم. خوشحالیم که مطالب سایت براتون مفید بوده.